Γ. Για τον π. Δημήτριο Ντούπκο. Άγιος Φιλάρετος και αρχιμανδρίτης Ταυρίων4. Ο γέροντας Γεννάδιος

 

Μια ακόμη αφορμή για πολεμική εναντίον τους έδωσαν οι πατέρες της Αδελφότητας του Αγίου Γερμανού, όταν υποστήριξαν στον Ορθόδοξο Λόγο τον π. Δημήτριο Ντούπκο ["Ν": το σωστό είναιΝτούντκο (Dudko)] ένα γενναίο ομολογητή ιερέα, που, «μέσα στα σαγόνια του αθεϊστικού καθεστώτος» της Ε.Σ.Σ.Δ., ασκούσε ανοιχτή κριτική στον αθεϊσμό και είχε βαφτίσει πάνω από 5000 ενήλικους. Ο π. Δημήτριος είχε κλειστεί για οκτώμισι χρόνια σε στρατόπεδο συγκέντρωσης και, όταν είχε αποφυλακιστεί, είχε συνεχίσει τη δημόσια δράση του. Το 1980 συνελήφθη, φυλακίστηκε και βασανίστηκε «με τις “εξευγενισμένες” σοβιετικές μεθόδους βασανιστηρίων». Τελικά, εμφανίστηκε στην τηλεόραση (20 Ιουνίου του 1980) και δήλωσε ότι αποκηρύσσει τα άρθρα και τα βιβλία του, ομολογώντας ότι είναι ένοχος για «αντισοβιετική δράση». Καθώς μαθεύτηκε αργότερα, υπέκυψε στον εκβιασμό της απειλής για την εξόντωση μιας ομάδας νέων Ρώσων, που είχαν τεθεί εκτός νόμου.

Στην Αμερική ωστόσο οι φανατικοί ορθόδοξοι «ζηλωτές» δεν έπαψαν να κατηγορούν τον π. Δημήτριο, ακόμη και κατά τη διάρκεια της φυλάκισης και του βασανισμού του. Δε μπορούσαν να δεχτούν ότι προέρχεται κάτι καλό από έναν κληρικό του πατριαρχείου Μόσχας! Έτσι «το ενημερωτικό δελτίο της “υπέρ-ορθής” ομάδας δημοσίευσε ένα μακροσκελές άρθρο γι’ αυτόν, με το οποίο προσπάθησε να βρει λάθος στα λόγια του και έτσι να αποδείξει ότι, όντας στην αντίπαλη δικαιοδοσία του πατριαρχείου της Μόσχας, ήταν οικουμενιστής και αιρετικός. Το άρθρο κατέληγε με τη δήλωση ότι, εάν ο π. Δημήτριος επρόκειτο να πεθάνει στη φυλακή χωρίς πρώτα να έχει αρνηθεί τους δεσμούς του με το πατριαρχείο της Μόσχας, δεν θα πέθαινε ως μάρτυρας αλλά “μόνο θα διέπραττε αυτοκτονία”. Ο συντάκτης ζητούσε από τους “ευσεβείς ορθόδοξους χριστιανούς” να προσευχηθούν σωστά, όχι για τον π. Δημήτριο, αλλά για τους διωκόμενους ορθόδοξους χριστιανούς που σε καμιά περίπτωση δεν συνδέθηκαν με το πατριαρχείο Μόσχας.

»“Τώρα η επίθεση είναι ενάντια στον π. Δημήτριο”, σημείωσε ο π. Σεραφείμ σε μια επιστολή, “και εμείς (και ο π. Αλέξιος Γιανγκ) που τον έχουμε υπερασπιστεί, κατηγορούμαστε δημόσια ότι “λέμε μεγάλα ψέματα” και ότι είμαστε “ανήθικοι και ανεύθυνοι”. Πάλι, δεν ενδιαφερόμαστε πρώτιστα για την επίθεση ενάντια σε μας προσωπικά. Αλλά αυτό είναι μια επίθεση ενάντια σε έναν από τους καλύτερους εκπροσώπους της ζωντανής Ορθοδοξίας, της Ορθοδοξίας της καρδιάς!”» (π. Δαμασκηνός, ό.π., σελ. 330-331).

Οι πατέρες της Αδελφότητας συνέχισαν να υπερασπίζονται τον π. Δημήτριο στον Ορθόδοξο Λόγο. «Ο π. Σεραφείμ επιβεβαίωσε πολλές φορές ότι ήταν, όπως και ο π. Δημήτριος, στη μία και την αυτήν Εκκλησία, ακόμα κι αν αυτή την περίοδο, εφόσον στη Ρωσία υποδουλώθηκε το Πατριαρχείο Μόσχας στον κομμουνισμό, δεν θα μπορούσε να είναι σε επίσημη κοινωνία μαζί του. […] Ο π. Σεραφείμ επίσης υπογράμμισε ότι η διαίρεση μεταξύ της Ρωσικής Εκκλησίας της Διασποράς, στην οποία ο ίδιος ανήκε, και του Πατριαρχείου Μόσχας, στο οποίο ο π. Δημήτριος ανήκε, ήταν μόνο μια προσωρινή διαίρεση και πρέπει να τελειώσει όταν καταρρεύσει ο κομμουνισμός και η Εκκλησία στη Ρωσία θα είναι και πάλι ελεύθερη, όπως πράγματι είναι σήμερα: “Η φωνή του π. Δημητρίου είναι μια δέσμευση ότι η έλλειψη κοινωνίας μας με το Πατριαρχείο της Μόσχας είναι μόνο κάτι προσωρινό, επειδή η Ορθοδοξία κάποιου όπως του π. Δημητρίου είναι ίδια με τη δική μας”. Και πάλι: “Το πρόβλημα των επισκόπων του, της προσέγγισης και κοινωνίας των δύο Εκκλησιών (της Εκκλησίας στο εξωτερικό και του πατριαρχείου της Μόσχας) κ.λ.π. παραμένει ακόμα – αλλά συνεχώς γίνεται όλο και περισσότερο προφανές ότι αυτά τα ερωτήματα, στη Ρωσική Εκκλησία τουλάχιστον, είναι προσωρινά και επιφανειακά και δεν αγγίζουν τη βαθύτερη ενότητα ανάμεσα σε μας και τα αληθινά τέκνα της Ρωσικής Εκκλησίας όπως ο π. Δημήτριος”» (ό.π., σελ. 335-336, υπογρ. δικές μας).

Ανάλογη στάση κράτησαν οι πατέρες και απέναντι σε άλλους αγωνιστές κληρικούς από κομμουνιστικές χώρες, που είχαν διατηρήσει την κοινωνία με τις Εκκλησίες των χωρών τους. Ένας από αυτούς ήταν ο π. Γεώργιος Καλκίου «που είχε κάνει στη Ρουμανία ό,τι ο π. Δημήτριος στη Ρωσία» (ό.π., σελ. 338). Ο π. Γεώργιος είχε φυλακιστεί υπό απάνθρωπες συνθήκες, είχε καταδικαστεί σε θάνατο και είχε αξιωθεί σε οράσεις του ακτίστου φωτός. Απελευθερώθηκε το 1984.

 

3. Άγιος Φιλάρετος και αρχιμανδρίτης Ταυρίων

Μια ιδιαίτερα αξιοσημείωτη περίπτωση είναι ο αρχιμανδρίτης π. Ταυρίων († 1978), τελευταίος γέροντας του Ερημητηρίου του Γκλινσκ, στη Ρωσία. Ο προκαθήμενος της Ρ.Ε.Δ. άγιος μητροπολίτης Φιλάρετος († 1985, άφθορος(**)) έστειλε στην Αδελφότητα υλικό για έκδοση σχετικά με τον π. Ταυρίωνα. Εκεί αναφέρει: «Σύμφωνα με τις πληροφορίες τις οποίες έχω, αυτός ο σοφός και ευσεβής γέροντας ανήκε αρχικά στην Εκκλησία των Κατακομβών· αλλά βλέποντας πως οι πιστοί άνθρωποι διασκορπίστηκαν όπως τα πρόβατα χωρίς ποιμένα, προσχώρησε στην επίσημη Εκκλησία, αλλά στη δράση του παρέμεινε απολύτως χωριστά απ’ αυτήν, δίνοντας όλη τη δύναμή του στην πνευματική καθοδήγηση των ψυχών στην πίστη…» (ό.π., σελ. 339).

Εκκλησία των Κατακομβών ονομάστηκε στη δύση η μυστική, εκτός νόμου Εκκλησία της Ρωσίας, που στελεχωνόταν από μυστικούς επισκόπους, ιερείς και μοναχούς, είχε κρυφές μονές και ναούς, δεν είχε κοινωνία με το πατριαρχείο και διωκόταν ανελέητα από το καθεστώς. Πάρα πολλά μέλη της βρήκαν μαρτυρικό θάνατο και αρκετοί από αυτούς έχουν σήμερα τιμηθεί από το πατριαρχείο Μόσχας ως άγιοι. Η Εκκλησία των Κατακομβών ήταν η μόνη Εκκλησία επί ρωσικού εδάφους που αναγνώριζαν οι αποσχισμένες ρωσικές Εκκλησίες που βρίσκονταν εκτός Ρωσίας, καθώς και οι σχισματικές ζηλωτικές ομάδες όπου γης. Ένας κληρικός της Εκκλησίας αυτής λοιπόν προσχωρεί στην επίσημη Εκκλησία και ο μητροπολίτης Φιλάρετος αναφέρεται σ’ αυτόν πολύ επαινετικά, χαρακτηρίζοντάς τον μάλιστα «σοφό και ευσεβή γέροντα». Η επιστολή αυτή, που δημοσιεύτηκε μαζί με το υλικό που είχε αποστείλει ο άγιος μητροπολίτης, ξεσήκωσε πραγματικό σάλο εναντίον του από τους ζηλωτές της Ρ.Ε.Δ., που έφτασαν στο σημείο να καταγγείλουν τον άγιο Φιλάρετο για… σοβιετική προπαγάνδα! (βλ. ό.π., σελ. 340-342).

Ο π. Σεραφείμ Ρόουζ έγραψε τότε: «Αυτοί πολεμούν ακόμη και με τον αέρα με την ιησουίτικη λογική τους και δικαιολογούν την “καθαρότητά” τους, ενώ αυτό που απαιτείται είναι καρδιές που αγαπούν και είναι πρόθυμες να βοηθήσουν τους βασανισμένους και αυτούς που αναζητούν και να τους φέρουν κοντά στον Χριστό». «Η Ρωσική Εκκλησία της Διασποράς μπορεί να συνεχίσει να είναι ένας σηματοδότης για τις άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες – αλλά δεν θα είναι έτσι, εάν γίνουμε μια σέκτα όπως (η “υπέρ-ορθή” ομάδα) θέλει να μας κάνει να είμαστε (μια σέκτα που θα πολεμάει μόνο μαζί με άλλες μικρές “σέκτες” που βρίσκονται στην Ελλάδα» (ό.π., σελ. 341-342 – οι υπογραμμίσεις δικές μας και αξιοπρόσεκτη η ευθεία αναφορά στους Έλληνες παλαιοημερολογίτες).

 

4. Ο γέροντας Γεννάδιος

Στις 3/16 Μαΐου 1983 κοιμήθηκε ο ερημίτης όσιος γέροντας Γεννάδιος, που ασκήτευε επί δεκαετίες στα νότια του νομού Ρεθύμνης, στην περιοχή της Ακουμιανής Γιαλιάς (παράλια περιοχή των χωριών Ακούμια και Βρύσες του δήμου Λάμπης). Ο γέροντας ήταν προικισμένος με εξαιρετικά αγιοπνευματικά χαρίσματα, ήταν διορατικός, προορατικός, η προσευχή του θεράπευσε πολλούς ασθενείς, ενώ καταγράφονται τουλάχιστον τρεις φορές όπου μεταφέρθηκε «εις έτερον τόπον»: μία φορά στην Αμερική, μία σε μια μάχη στο Λίβανο και μία στη Γεωργιούπολη του νομού Χανίων, όπου προσπάθησε χωρίς επιτυχία να αποτρέψει το πολύνεκρο μαθητικό δυστύχημα του 1972. Για την τελευταία περίπτωση διηγήθηκε ότι είδε όλες τις μαθήτριες που πνίγηκαν ανοιχτά της Γεωργιούπολης να ανεβαίνουν στον ουρανό κρατώντας στεφάνια (βλ. Στυλ. Μ. Παπαδογιαννάκη, Γεννάδιος και Ιωακείμ, Δύο Ρεθύμνιοι Άγιοι Μοναχοί, δ΄ έκδ. Ρέθυμνο 2007, σελ. 85-87).

Ο θεοφόρος αυτός γέροντας ήταν παλαιοημερολογίτης και θεωρούσε πλάνη την υιοθέτηση του νέου ημερολογίου. Όμως καταγράφεται η ακόλουθη διδασκαλία του, όταν αφηγήθηκε ότι είδε μια νεοημερολογίτισσα από τα Ακούμια στον παράδεισο: «Πόσοι άνθρωποι με τον νέον εορτολόγιον θα ευρεθούν εντός του παραδείσου και πόσοι άνθρωποι με το παλιαόν εορτολόγιον θα ευρεθούν εις την κόλασιν! Το παλαιόν εορτολόγιον είναι, χωρίς αμφιβολία, το σωστόν. Δεν θα μας σώσει όμως μόνο το εορτολόγιον (παλαιόν ή νέον), αλλά τα έργα μας, η χριστιανική μας ζωή και προπαντός η φιλανθρωπία μας» (Στυλ. Μ. Παπαδογιαννάκη, ό.π., σελ. 126-127).

Εκτός από το γεγονός ότι ο γέροντας είχε πολλά πνευματικά παιδιά, μέλη της καθ’ ημάς Εκκλησίας της Κρήτης και όχι παλαιοημερολογίτες (πράγμα που προφανώς συμβαίνει με όλους τους παλαιοημερολογίτες οσίους γέροντες), γνωρίζουμε, όχι μόνο από τη βιογραφία του αλλά και προσωπικά (λόγω της καταγωγής μου από το Ρέθυμνο και της σχέσης μελών του οικογενειακού και φιλικού μου περιβάλλοντος με το γέροντα), ότι διατηρούσε στενή πνευματική επαφή με ένα από τα σημαντικότερα κέντρα της ορθόδοξης πνευματικότητας στην κεντρική Κρήτη, την ιερά μονή Παναγίας Καλυβιανής στο νομό Ηρακλείου (νέου ημερολογίου), την οποία επισκεπτόταν συχνά, ενώ μοναχές από την αδελφότητα της μονής –οι οποίες τον ευλαβούνταν ιδιαίτερα– παρευρέθηκαν στην κηδεία του. Μάλιστα επικήδειο λόγο εκφώνησε ο πνευματικός της μονής, π. Νεκτάριος (βλ. ό.π., σελ. 116-7, 134-5). [Σημ. για το γέροντα Νεκτάριο: άγιος γέροντας της κεντρικής Κρήτης, γνωστός στους Κρητικούς ΓΟΧ, κι άλλοι από τους οποίους κοινωνούσαν από αυτόν. Αν μπορέσουμε, θα ανεβάσουμε μια ανάρτηση για το πρόσωπό του. Αξίζει όσοι ΓΟΧ δεν τον γνωρίζουν να τον γνωρίσουν (είναι εν ζωή)].

Για ορισμένα χρόνια μάλιστα ο γέροντας κοινωνούσε στην ιερά μονή Καλυβιανής, κοινωνία που διέκοψε όμως γύρω στο 1980 (χωρίς να διακόψει γενικότερα τις σχέσεις του), επηρεασμένος από τα λόγια του παλαιοημερολογίτη ιερομόναχου Καλλίνικου Σελληνιωτάκη, από τα χέρια του οποίου στη συνέχεια κοινωνούσε. Το γεγονός επισημαίνει ο καθηγητής Αντ. Μάρκου, ο οποίος όμως, ως παλαιοημερολογίτης, θεωρεί ότι ορθώς ο γέροντας διέκοψε τη μυστηριακή κοινωνία του με τη μονή Καλυβιανής.

Επίσης, προγνωρίζοντας την κοίμησή του, ήρθε στην ιερά μονή Καλυβιανής, για να «αποχαιρετήσει» τον τότε αρχιεπίσκοπο Κρήτης και νυν μακαριστό Τιμόθεο († 2005), ανακαινιστή της μονής και ιδρυτή του θαυμαστού συγκροτήματος των ευαγών ιδρυμάτων της, ο οποίος είχε στην περιοχή τη φήμη αγίου και τον οποίο ο γέροντας Γεννάδιος σεβόταν ιδιαίτερα [δες γι' αυτόν εδώ]. Ήρθε μάλιστα εσπευσμένα, ξέροντας μέσω της θείας χάριτος ότι ο αρχιεπίσκοπος θα παρέμενε στο μοναστήρι μόνο για μισή ώρα (ό.π., σελ. 82-83, αλλά και εδώ).

Σημείωση του ιστολγίου μας: Θα πρέπει να προσθέσουμε εδώ ότι, αν οι ν.ημ. είμαστε αιρετικοί ή σχισματικοί, τότε ο γέροντας Γεννάδιος σε τίποτα δεν διαφέρει από τους οικουμενιστές, αφού συγχωρτιζόταν με τους "αιρετικούς" ή "σχισματικούς", όπως και αυτοί. Και, για να προχωρήσουμε ένα βήμα ακόμη, πώς είναι άγιος κάποιος που μέχρι το θάνατό του διατηρεί πνευματικές σχέσεις με αιρετικούς ή σχισματικούς; Υπόψιν ότι και οι οικουμενιστές δεν κοινωνούν από τους παπικούς.

 

Επίλογος

Αδελφέ μου, που ακολουθείς πιστά το παλαιό εορτολόγιο, άραγε όλοι οι παραπάνω άγιοι και γέροντες ήταν πλανημένοι; Φοβούμαι ότι πολλοί από τους πνευματικούς καθοδηγητές σου θα είχαν την τόλμη να υποστηρίξουν κάτι τέτοιο, και μάλιστα χωρίς κανένα προβληματισμό, λέγοντας σε ένα δευτερόλεπτο: «αφού είχαν κοινωνία ή έστω επικοινωνία με τους προδότες της ορθοδοξίας, ήταν σίγουρα πλανημένοι!».

Όμως οι άγιοι της Ορθοδοξίας αγωνίζονται με ταπείνωση να αποφύγουν την πλάνη και δεν σπεύδουν να αποδεχτούν τους λογισμούς τους (είναι χαρακτηριστικό με πόση αγωνία ο π. Σεραφείμ Ρόουζ προβληματιζόταν όταν έγραφε τα κείμενα, στα οποία παραπέμψαμε – βλ. π. Δαμασκηνού, ό.π., σελ. 54). Ο ίδιος πνευματικός, που πιθανόν θα αποφανθεί τα παραπάνω, αναρωτήθηκε άραγε ποτέ για τον εαυτό του αν είναι πλανημένος;

Αυτή τη στιγμή, όπως και στο παρελθόν, στους κόλπους της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ελλάδα και αλλού (εννοώ την Εκκλησία του νέου ημερολογίου) πραγματοποιείται ένας ανένδοτος αγώνας κατά του οικουμενισμού. Για του λόγου το αληθές, βλ. ιστοχώρους όπωςhttp://www.oodegr.com/oode/oikoymen/oikoymen.htm (εδώ και πύρινα κείμενα των επισκόπων Πειραιώς Σεραφείμ και Αυστραλίας Στυλιανού), http://www.impantokratoros.gr/621145E4.el.aspx(βλ. και την Ομολογία Πίστεως κατά του Οικουμενισμού), http://www.ierosolymitissa.org/egolpio.htmκ.ά.

Στον αγώνα αυτό έχουν αναλωθεί γέροντες όπως οι Ιουστίνος Πόποβιτς, Χαράλαμπος Βασιλόπουλος, Αυγουστίνος Καντιώτης, Φιλόθεος Ζερβάκος, Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος κ.π.ά., αυθεντικοί φορείς της ορθόδοξης πνευματικότητας όπως ο Φώτης Κόντογλου κ.π.ά., ενώ σήμερα συμμετέχουν πολλοί επίσκοποι, εκατοντάδες ιερείς και μοναχοί και χιλιάδες λαϊκοί, μηδέ σύσσωμων αγιορείτικων μονών εξαιρουμένων. Όλοι αυτοί δεν διέκοψαν την κοινωνία τους με το σύνολο της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Αντίθετα, οι παρατάξεις των παλαιοημερολογιτών ούτε με αυτούς τους γνήσιους αγωνιστές καταδέχονται να κοινωνήσουν, φοβούμενοι μήπως «μολυνθούν». Διατηρούν για τον εαυτό τους (κάθε παράταξη για τον εαυτό της) το μονοπώλιο της ορθόδοξης πίστης και της αγωνίας και του αγώνα για την αγία, σωτήρια και αγαπημένη μας ορθοδοξία.

Σε καλώ σε προβληματισμό. Κοινωνία με τους παραπάνω αγωνιστές δεν σημαίνει άρνηση του παλαιού ημερολογίου. Σημαίνει επάνοδο στην αγία και μεγάλη του Χριστού Εκκλησία, που σήμερα δοκιμάζεται και που δεν επιτρέπεται να της γυρίζουμε την πλάτη – αυτό θα είναι σε βάρος μας, γιατί κινδυνεύουμε να πεθάνουμε εκτός Εκκλησίας.

Δεν έχω να προσθέσω τίποτε άλλο, γιατί, ό,τι κι αν προσθέσω, δε θα σε πείσω. Δι’ ευχών όλων των προαναφερθέντων αγίων και γενικώς όλων των αγίων, σε προσκαλώ να προβληματιστείς. Σε χαιρετώ με αγάπη Χριστού. Σ’ ευχαριστώ.

(*) Έτσι ονομάζεται στην ορθόδοξη παράδοση η μέση οδός, η αποφυγή της ακρότητας.

(**) Σημ. του ιστολογίου μας: Είναι ο προκαθήμενος της Ρωσικής Εκκλησίας της Διασποράς που αναγνώρισε τις χειροτονίες των Φλωρινικών, τουλάχιστον, ΓΟΧ από επισκόπους του, παρότι είχαν γίνει χωρίς την άδειά του. Ειρηνοποιός, προφανώς (κατ' εμέ, αξιομίμητος).

Άγ. Ιωάννης Μαξίμοβιτς, π. Σεραφείμ Ρόουζ και σχισματικός ζηλωτισμός

Θ. Ι. Ρηγινιώτης

ΟΟΔΕ

"Πίστεψέ με, πάτερ, αυτό το γράμμα είναι γραμμένο με αίμα" (π. Σ. Ρόουζ, από επιστολή προς ιερέα για το θέμα του ζηλωτισμού)

Μόλις πρόσφατα πληροφορήθηκα ότι τουλάχιστον μία ομάδα σχισματικών παλαιοημερολογιτών, με το περιοδικό της, συκοφαντεί μεγάλους και αγίους γέροντες της Ορθοδοξίας ως «πλανημένους». Ο όρος εδώ σημαίνει ότι τα αγιοπνευματικά τους χαρίσματα αποτελούν «πλάνες», δηλαδή παγίδες του διαβόλου για την παραπλάνηση των ίδιων και όλων των χριστιανών (περί πλάνης βλέπε εδώ).

Μια ανθολογία πικρών συκοφαντιών κατά των κοιμηθέντων οσίων γερόντων Παϊσίου και Πορφυρίου και κατά του γέροντα Εφραίμ Φιλοθεΐτη βλ. εδώ. Μήπως οι αδελφοί είναι έτοιμοι να ανακηρύξουν «πλανημένους» όλους τους αγίους που κοιμήθηκαν μετά τη δεκαετία του 1920 στους κόλπους της Εκκλησίας της Ελλάδος και των ορθοδόξων πατριαρχείων; Ήταν πλανημένοι οι άγιοι Νικόλαος Πλανάς, Σιλουανός ο Αθωνίτης, Γεώργιος Καρσλίδης, Λουκάς ο Ιατρός και πλήθος άλλοι; Τα χαρίσματά τους ήταν «πλάνες»; Όσοι απ’ αυτούς ήταν ιερείς, δεν είχαν αληθινή ιεροσύνη; Τα μυστήρια που τέλεσαν ήταν άκυρα; Ώστε όλη η Ορθοδοξία, εκτός από τις σχισματικές ομάδες (που κι αυτές αλληλοσυγκρούονται αποκλείοντας η μια την άλλη), είναι αβάπτιστη, αμύρωτη, ακοινώνητη, ανεξομολόγητη, αστεφάνωτη, ακήδευτη;

Αυτή τη σκληρή κριτική, αδελφέ μου παλαιοημερολογίτη (ή «γνήσιε ορθόδοξε χριστιανέ», αν επιθυμείς να σε χαρακτηρίζω έτσι), δεν έχει τη διάκριση να την κάνει ο πνευματικός σου ή ακόμη και ο επίσκοπός σου· μην ξεχνάς ότι επίσκοποι καθαίρεσαν τον άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο, καταδίωξαν τον άγιο Μάξιμο Ομολογητή, συμμάχησαν με τους εικονομάχους και τους λατινόφρονες. Επίσκοποι καταδίωξαν τον άγιο Νεκτάριο Πενταπόλεως (τον οποίο, σημειωτέον, πολέμησε μανιωδώς, μετά την κοίμησή του, και η παλαιοημερολογίτισσα μοναχή Μαγδαληνή της Κοζάνης). Ο Θεός μακάρι να τους συγχωρέσει όλους. Ωστόσο, μόνο θεοφόροι και σημειοφόροι άγιοι έχουν τη διάκριση να εκφέρουν άποψη για την αγιότητα ενός τρίτου, ιδιαίτερα αν είναι ήδη αναγνωρισμένος ως άγιος· και αυτοί θα πρέπει, επίσης, να «αποδείξουν» ότι τα χαρίσματά τους είναι από το Θεό και όχι από τον εχθρό.

Λησμονούν οι εν λόγω παλαιοημερολογίτες αδελφοί ότι, με το ίδιο σκεπτικό, εύκολα μπορούμε να χαρακτηρίσουμε «πλάνες» τα αγιοπνευματικά χαρίσματα όλων των γερόντων που κοιμήθηκαν στους κόλπους των παλαιοημερολογιτών έχοντας διακόψει την κοινωνία τους με την Εκκλησία της Ελλάδος, τα ορθόδοξα πατριαρχεία κ.τ.λ. Ωστόσο, δε θα φτάσουμε στο σημείο αυτό. Θα παραθέσουμε μόνο μερικές πληροφορίες, που τις θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντικές, με την ελπίδα να προβληματιστούν οι καλοπροαίρετοι αδελφοί μας ως προς το ζήτημα του σχισματικού «ζηλωτισμού» γενικότερα.

1. Η ενωτική στάση του αγίου Ιωάννη Μαξίμοβιτς

Α. Η «Ρωσική Εκκλησία της Διασποράς»

Ο αρχιεπίσκοπος Ιωάννης Μαξίμοβιτς (1896-1966) ήταν ιεράρχης της «Ρωσικής Εκκλησίας της Διασποράς» (στο εξής θα την αναφέρουμε: Ρ.Ε.Δ.) ή «Υπερορίου Ρωσικής Εκκλησίας», η οποία απαρτιζόταν κατά κύριο λόγο από Ρώσους «πνευματικούς πρόσφυγες», που είχαν διαφύγει από την Ε.Σ.Σ.Δ. μη μπορώντας να ζήσουν κάτω από το αθεϊστικό καθεστώς. Η Ρ.Ε.Δ. δεν είχε κοινωνία με το πατριαρχείο της Μόσχας, διότι το τελευταίο, μετά την κοίμηση του αγίου πατριάρχη Τύχωνα και μέσα από φοβερές και αιματηρές περιπέτειες, είχε περιέλθει υπό την κηδεμονία του καθεστώτος.

«Η Εκκλησία αυτή, η οποία ιδρύθηκε το 1920 με επείγον διάταγμα του πατριάρχη Τύχωνος της Μόσχας, την ίδια χρονιά είχε αποφασίσει να παραμείνει διοικητικά αποκομμένη από την Εκκλησία της Ρωσίας μέχρις ότου η δεύτερη απελευθερωνόταν από τα δεσμά του άθεου σοβιετικού καθεστώτος. Παράλληλα, όπως βεβαίωναν οι ιδρυτές-ιεράρχες της, η Εκκλησία Εξωτερικού [σ.σ. η Ρ.Ε.Δ.] αυτοχαρακτηριζόταν εξαρχής ως “αδιάσπαστο, πνευματικά ενιαίο παρακλάδι” της Μητέρας Εκκλησίας στη Ρωσία» [ιερομόναχος Δαμασκηνός, π. Σεραφείμ Ρόουζ, Η ζωή και τα έργα του, μφτρ.-επιμ. Χαρά Λιαναντωνάκη, δ΄ έκδ. Μυριόβιβλος 2006, τ. Α΄, σελ. 379-380. Υποσημ. στην ίδια σελ.: «Το ψήφισμα του Συμβουλίου των Επισκόπων της ρωσικής Εκκλησίας Εξωτερικού, που εκδόθηκε το Σεπτέμβριο του 1927, είχε ως εξής: “Το τμήμα της Παρρωσικής Εκκλησίας που βρίσκεται στο εξωτερικό, πρέπει να διακόψει τις οποιεσδήποτε διοικητικές σχέσεις με την εκκλησιαστική διοίκηση στη Μόσχα μέχρι να αποκατασταθούν οι ομαλές σχέσεις με τη Ρωσία και μέχρι την απελευθέρωση της Εκκλησίας μας από τις διώξεις που υφίσταται από τις άθεες σοβιετικές αρχές… Το τμήμα της ρωσικής Εκκλησίας που βρίσκεται στο εξωτερικό θεωρεί ότι είναι αδιάσπαστο πνευματικά ενιαίο παρακλάδι της Μεγάλης Ρωσικής Εκκλησίας. Δε διαχωρίζει τον εαυτό του από τη Μητέρα Εκκλησία και δεν αυτοπροσδιορίζεται ως αυτοκέφαλο”» (η υπογράμμιση δική μας)].

Τα παραπάνω τα γράψαμε για να γίνει κατανοητό ότι η Ρ.Ε.Δ., παρότι είχε στους κόλπους της καιφανατικούς (πράγμα ανθρώπινο), ήταν μια έντιμη προσπάθεια, χαρακτηριζόμενη από ταπείνωση και αγάπη, όχι από υπεροψία και φανατισμό. «Όσο μπορούσαμε να γνωρίζουμε, η ρωσική Εκκλησία Εξωτερικού είχε την ευλογία να περιλαμβάνει στους κόλπους της τους πιο επιφανείς εκπροσώπους της αγίας Ρωσίας που ζούσαν τότε στη Διασπορά· θαυματουργοί γέροντες, προφήτες, γνήσιοι θεολόγοι και φιλόσοφοι» (ιερομ. Δαμασκηνός, ό.π., σελ. 379). Γι’ αυτό και, μετά την πτώση του σοβιετικού καθεστώτος, αποκατέστησε την εκκλησιαστική κοινωνία της με το πατριαρχείο Μόσχας, προς απογοήτευσιν σχισματικών «ζηλωτών» στην Ελλάδα και αλλού!

Σημειωτέον ότι η Ρ.Ε.Δ. «ήταν μια απ’ τις ελάχιστες Ορθόδοξες Εκκλησίες στη Δύση, που δεν είχε αποδεχθεί τις μεταρρυθμίσεις του Εκκλησιαστικού Ημερολογίου, τη δεκαετία του ’20, και είχε διατηρήσει το Ιουλιανό (“Παλαιό”) Ημερολόγιο» (ό.π., σελ. 379). Το παλαιό ημερολόγιο, ως γνωστόν, διατηρούν ακόμη και σήμερα στο εορτολόγιό τους τα πατριαρχεία Ρωσίας και Σερβίας, ενώ σε πολιτικό επίπεδο οι χώρες τους ακολουθούν το νέο ημερολόγιο. Το ίδιο ισχύει και στο Άγιο Όρος (εορτάζουν με το παλαιό). Η διαφορά του ημερολογίου δεν προκαλεί πρόβλημα στην εκκλησιαστική κοινωνία των Εκκλησιών αυτών με τις υπόλοιπες Ορθόδοξες Εκκλησίες του πλανήτη, ενώ αντίθετα οι «ζηλωτές» παλαιοημερολογίτες στην Ελλάδα και αλλού έχουν διακόψει αυτή την κοινωνία, με το πρόσχημα ότι οι Ορθόδοξες Εκκλησίες που δέχτηκαν την αλλαγή, αλλά και όσες κοινωνούν με αυτές, έχουν προδώσει την Ορθοδοξία στον πάπα. Εκκλησιαστική κοινωνία πρακτικά σημαίνει να αναγνωρίζουμε ως έγκυρα και να λαμβάνουμε τα εκκλησιαστικά μυστήρια ο ένας από τον άλλο, δηλαδή (το γράφω απλοϊκά) να μεταλαβαίνουμε από τους ιερείς τους και εκείνοι από τους δικούς μας ιερείς. Αυτά είναι γενικώς γνωστά, αλλά τα αναφέρουμε για τυχόν μη ενημερωμένους αναγνώστες.

Σημείωση "Συγχώρησης": Δείτε όμως εδώ άρθρο του καθηγητή Αντ. Μάρκου (γνωστού στους ΓΟΧ ασφαλώς) που φαίνεται να αρνείται εντελώς την πνευματική σοβαρότητα της Ρ.Ε.Δ. Κατ' εμέ, το άρθρο -παρά τις ορθές ιστορικές πληροφορίες που οπωσδήποτε περιέχει- απηχεί τις θέσεις της παράταξης, στην οποία ανήκει ο κ. Μάρκου (η οποία περιστασιακά ενώθηκε με τη Ρ.Ε.Δ. και μετά διαχωρίστηκε). Όμως αυτό το άρθρο ας το έχουν υπόψιν οι φίλοι ΓΟΧ Φλωρινικοί και Ενιστάμενοι, και όλοι όσοι σέβονται ως ορθοδόξους τον άγ. Ιωάννη Μαξίμοβιτς και τον π. Σεραφείμ Ρόουζ (τους οποίους στο παρόν ιστολόγιο τιμάμε). Ας βγάλουν οι ίδιοι τα συμπεράσματά τους.

 

Β. Ο άγιος Ιωάννης

Ο αρχιεπίσκοπος Ιωάννης Μαξίμοβιτς έδρασε στη Σερβία, την Κίνα, τη Γαλλία και τις Η.Π.Α., όπου και κοιμήθηκε το 1966. Το ποιμαντικό, ιεραποστολικό και κοινωνικό του έργο είναι τεράστιο, ενώ ήταν εξαιρετικά θαυματουργός ενώ ακόμη ζούσε. Το σώμα του είναι άφθορο και φυλάσσεται στο Σαν Φρανσίσκο. Η αφθαρσία του φάνηκε και κατά την πολυήμερη έκθεση του σώματός του σε λαϊκό προσκύνημα, πριν κηδευτεί, χωρίς ταριχευτικές επεμβάσεις. Αναγνωρίστηκε ως άγιος από τη Ρ.Ε.Δ. το 1992 και φέρει το προσωνύμιο «Θαυματουργός».

Ο άγιος Ιωάννης, αν και γεμάτος ταπείνωση και αγάπη, ήταν αυστηρός στη διαφύλαξη της ορθόδοξης πνευματικής κληρονομιάς. Δεν ήταν «νεωτεριστής» ούτε «εκσυγχρονιστής». Παρόλα αυτά, αυτός ο γίγαντας της χάριτος, κινήθηκε ενωτικά προς όλους τους ορθοδόξους, πράγμα που προκάλεσε τις έντονες διαμαρτυρίες των «ζηλωτών» της Εκκλησίας του.

«[Ο αρχιεπίσκοπος] ήταν απολύτως υπεράνω “κομμάτων” κι έτσι δεν μπορούσε να θεωρηθεί ότι τάσσεται με τους “απομονωτιστές”, που πολλοί τους ήθελαν επικυρίαρχους στην Εκκλησία του Εξωτερικού. Κάποιοι, λόγου χάριν, είπαν πως είχε συνεορτάσει με κληρικούς του πατριαρχείου της Μόσχας, με την Εκκλησία “Ευλογείτε” [σ.σ. ρωσική Εκκλησία της Δ. Ευρώπης υπό το Οικουμενικό Πατριαρχείο] και με τις Ορθόδοξες Εκκλησίες του Νέου Ημερολογίου – μια πράξη που πολλοί τη θεωρούσαν ταμπού. Όταν το 1945 διακονούσε ως επίσκοπος Σαγκάης, είναι γνωστό ότιμνημόνευε στις ιερές ακολουθίες το νεοεκλεγμένο πατριάρχη Μόσχας Αλέξιο Α΄ μαζί με το μητροπολίτη Αναστάσιο. Εξαιτίας αυτού, κατηγορήθηκε από μερικούς ότι είχε μικτές συμπάθειες και μία επικίνδυνη διασύνδεση με το πατριαρχείο της Μόσχας.

»Η αλήθεια είναι ότι, αν και ο ίδιος δε συμβιβάστηκε ποτέ με το σοβιετικό καθεστώς, συνέπασχε με όσους από την Εκκλησία της Ρωσίας δεν μπορούσαν ν’ αποφύγουν ή να αντισταθούν στις κομμουνιστικές αρχές. Προσηλωμένος στη βαθιά πνευματική ενότητα που υπάρχει στο σύνολο της Εκκλησίας [σ.σ. ενν. της Ορθόδοξης] έβλεπε πέρα από προσωρινούς διοικητικούς διχασμούς, απότοκους ατυχών εξωτερικών συγκυριών. Στον Ευγένιο [σ.σ. μετέπειτα π. Σ. Ρόουζ] είπε ότι οι διχασμοί στη ρωσική Εκκλησία ήταν πρόσκαιροι και θα έπαιρναν τέλος μόλις η Ρωσία ελευθερωνόταν. Οι απόψεις του ήταν καθ’ όλα εναρμονισμένες με τις ιδρυτικές αρχές της ρωσικής Εκκλησίας του Εξωτερικού» (π. Δαμασκηνός, ό.π., σελ. 381-382, οι υπογραμμίσεις δικές μας).

Άραγε πόσοι από τους εν Ελλάδι «Γνήσιους Ορθόδοξους Χριστιανούς» σκέφτονται ότι η απόσχισή τους από τη Μητέρα Εκκλησία – έστω και για τους λόγους που επικαλούνται – είναι προσωρινή; Φοβούμαι ότι οι περισσότεροι, μέσα στην καρδιά τους, θεωρούν υπεροπτικά ότι οι ίδιοι είναι η Μητέρα Εκκλησία.

Το 1962-63 ο άγιος Ιωάννης συκοφαντήθηκε ότι ενεπλάκη σε παράνομες εκκλησιαστικές εκλογές και σε κατάχρηση χρημάτων της Εκκλησίας! Η συκοφαντία υποκινήθηκε από ανθρώπους που φοβούνταν την ανάδειξή του σε πνευματικό και διοικητικό ηγέτη της Ρ.Ε.Δ., θέση που επιθυμούσαν για τον εαυτό τους. Ο άγιος δικάστηκε και αθωώθηκε. Κατά το διωγμό του διατήρησε ταπεινή σιωπή. Μετά την κοίμησή του, κάποιοι από τους πολέμιούς του ήρθαν κλαίγοντας και ζήτησαν συγνώμη μπροστά στη σορό του.

Όμως «οι κατηγορίες τράβηξαν την προσοχή της εφημερίδας Σαν Φρανσίσκο Κρόνικλ. Εκεί γράφτηκε ότι “[…] αναγνώρισε τη σοβιετική Εκκλησία όσο βρισκόταν στη Σαγκάη”. Άλλα άρθρα εφημερίδων σημείωναν ότι ο αρχιεπίσκοπος Ιωάννης κατηγορείται για “κόκκινες τάσεις”, “συμπάθειες προς τον κομμουνισμό” και για το ότι “ευνοεί τους δεσμούς με τη ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία στη Σοβιετική Ένωση”. Καθώς ο Ψυχρός Πόλεμος ήταν τότε στο απόγειό του, τέτοιες δηλώσεις είχαν αρνητικό αντίκτυπο στον αρχιεπίσκοπο Ιωάννη. Όπως είπε στους δημοσιογράφους ο πνευματικός του υιός Μπόρις Μάσενκοφ (ένα από τα [σ.σ. χιλιάδες] ορφανά που είχε φροντίσει κάποτε ο αρχιεπίσκοπος), το μόνο που έκανε ο αρχιεπίσκοπος Ιωάννης ήταν να μνημονεύσει τον πατριάρχη της Μόσχας κατά τη διάρκεια των ιερών ακολουθιών» (π. Δαμασκηνός, ό.π., σελ. 384, η υπογράμμιση δική μας).

Κατά τη διάρκεια της δίωξής του, οι οπαδοί των αντιπάλων του είχαν φανατιστεί εναντίον του και πολλές φορές τον προπηλάκιζαν μετά τη λήξη των ιερών ακολουθιών!... Τότε ο άγιος Ιωάννης έκανε μία ακόμη ενωτική πράξη: «Η διαμάχη ήταν τόσο έντονη, ώστε ο αρχιεπίσκοπος Ιωάννηςέδωσε την ευλογία του σε πολλά μέλη του ποιμνίου του να πηγαίνουν στην εκκλησία του πατριαρχείου της Μόσχας στο Σαν Φρανσίσκο αντί για τη δική του εκκλησία. Σε τούτο έδειξε για μια ακόμη φορά έλλειψη πολιτικού κομματισμού, μένοντας προσηλωμένος σ’ ένα πνευματικό όραμα ενότητας της Εκκλησίας, το οποίο υπερέβαινε τους διχασμούς γύρω από δικαιοδοσίες και εξουσίες. Ο Μπόρις Μάσενκοφ και άλλα από τα (ορφανά) πνευματικά παιδιά του, ήταν ανάμεσα σ’ εκείνους που ο αρχιεπίσκοπος Ιωάννης έστειλε στην “αντίπαλη” ρωσική εκκλησία» (π. Δαμασκηνός, ό.π., σελ. 393, η υπογράμμιση δική μας).

2. Ο ενωτικός αγώνας των πατέρων Σεραφείμ και Γερμανού

Α. Η ευλογία του γέροντα Σωφρόνιου

Το 1964, όταν επιχειρούσαν να συστήσουν την «Αδελφότητα του Αγίου Γερμανού της Αλάσκας», οι δύο πνευματικοί αδελφοί (μέλη της Ρ.Ε.Δ.) Ευγένιος Ρόουζ και Γκλεμπ Ποντμοσένσκυ, εκτός από την ευλογία του αγίου Ιωάννη, που ήταν ο πνευματικός τους πατέρας, ζήτησαν με επιστολή τους και την ευλογία του αγίου γέροντα του 20ού αιώνα Σωφρονίου Σαχάρωφ (φωτο), που ζούσε ήδη στο Έσσεξ της Αγγλίας, όπου ίδρυσε την περιώνυμη πλέον μονή του Τιμίου Προδρόμου. Ο γέροντας τους έστειλε ένα συγκινητικό γράμμα, όπου τους έδινε την ευλογία του και πνευματικές νουθεσίες (βλ. π. Δαμασκηνού, ό.π., σελ. 451-452). Ο γέροντας Σωφρόνιος ήταν κληρικός του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Η μονή του Έσσεξ είναι σταυροπηγιακή μονή, δηλαδή υπάγεται απευθείας στην Κωνσταντινούπολη. Αυτό όμως δεν εμπόδισε τους δύο νεαρούς ορθόδοξους να απευθυνθούν σ’ αυτόν ως προς ένα έγκυρο φορέα της ορθόδοξης πνευματικότητας.

Λίγα χρόνια αργότερα οι δύο αδελφοί μετακόμισαν στα βουνά Νόουμπλ Ριτζ, στη βόρεια Καλιφόρνια, όπου και σύστησαν ένα μικροσκοπικό μοναστήρι, που αναδείχτηκε σε κυψέλη της ορθόδοξης πνευματικότητας. Εκάρησαν μοναχοί και αργότερα χειροτονήθηκαν ιερομόναχοι, κατόπιν πιέσεων της τότε πνευματικής ηγεσίας της Ρ.Ε.Δ. Έλαβαν τα ονόματα Σεραφείμ και Γερμανός. Στο ερημητήριό τους, με πρωτόγονα τεχνικά μέσα και πολλή προσευχή, συνέγραφαν και εξέδιδαν το περιοδικό The Orthodox Word (Ο Ορθόδοξος Λόγος), η έκδοση του οποίου συνεχίζεταιμέχρι σήμερα. Στον Ορθόδοξο Λόγο δημοσιεύτηκαν τα επόμενα χρόνια αρκετά ιστορικά, αγιολογικά και θεολογικά άρθρα εξαιρετικής σπουδαιότητας.

Μέσα όμως από τον Ορθόδοξο Λόγο οι δύο αδελφοί αγωνίστηκαν και για την ενότητα στους κόλπους της Ορθόδοξης Εκκλησίας, η οποία ταρασσόταν τότε, όπως και σήμερα (και πάντοτε), από το μικρόβιο του εγωισμού, που γεννά το φανατισμό.

Θα δώσουμε μερικά στιγμιότυπα αυτού του αγώνα τους, από τον τρίτο τόμο της βιογραφίας του π. Σεραφείμ.

Σε κάποιον κατηχούμενο, ο π. Σεραφείμ έγραψε, μεταξύ άλλων:

«Μην έχεις κάποια υπερκριτική στάση. […] Μερικοί νεοφώτιστοι, αλίμονο, χρησιμοποιούν την Ορθοδοξία ως μέσο για να αισθάνονται ανώτεροι απέναντι στους μη ορθόδοξους, και μερικές φορές ακόμη και απέναντι στους ορθόδοξους άλλων δικαιοδοσιών. […] Νεοφώτιστοι, που υπερηφανεύονται οι ίδιοι “ότι γνωρίζουν καλύτερα” από τους ρωμαιοκαθολικούς και τους προτεστάντες, καταλήγουν συχνά στο να “γνωρίζουν καλύτερα” από τον εφημέριο της ενορίας τους, τον επίσκοπό τους και τελικά από τους Πατέρες και ολόκληρη την Εκκλησία! […]

»Εάν η στάση σου είναι ταπεινή και χωρίς “υπέρ-επικριτική” διάθεση, εάν τοποθετήσεις πρώτα τον Χριστό στην καρδιά σου και προσπαθήσεις να ζήσεις μια κανονική ζωή σύμφωνα με τον ορθόδοξο τρόπο και άσκηση, θα αποκτήσεις αυτή την επαφή [σ.σ. με τη ζώσα παράδοση της Ορθοδοξίας]. Αλίμονο, οι περισσότερες ορθόδοξες δικαιοδοσίες σήμερα… έχουν απολέσει αυτή την επαφή, περιορίζοντάς την στην απλή κοσμικότητα. Αλλά υπάρχει επίσης ένας πειρασμός από τη “σωστή πλευρά”, που προέρχεται από την ίδια την  “υπέρ-επικριτική” στάση που μόλις ανέφερα.Η προσκολλημένη στις παραδόσεις Εκκλησία (των Παλαιοημερολογιτών) στην Ελλάδα βρίσκεται σήμερα σε χάος εξαιτίας αυτού· η μια παράταξη αντιπαλεύει την άλλη και αναθεματίζει την άλλη με βάση την “ακρίβεια των κανόνων” και χάνουν από τα μάτια τους ολόκληρη την παράδοση μέσα απ τον τονισμό των “υπέρ-ορθών” σημείων» (ιερομόναχος Δαμασκηνός, π. Σεραφείμ Ρόουζ, Η ζωή και τα έργα του, μφτρ. μοναχός Παΐσιος Νεοσκητιώτης, Μυριόβιβλος 2008, τ. Γ΄, σελ. 142-143, οι υπογραμμίσεις δικές μας).

 

Β. Η βασιλική οδός (*)

Το 1976 στη Ρωσική Εκκλησία της Διασποράς «η “υπέρ-ορθή” ομάδα φαινόταν πως ήταν στο απόγειο της επιρροής της και είχε αρχίσει να αναπτύσσει τις εκκλησιαστικές της απόψεις με το να αναβαπτίζει ανθρώπους από άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες, αρχίζοντας από την Αγγλία. Το 1976 ήταν το έτος που πολλοί – συμπεριλαμβανομένου του ετοιμοθάνατου αρχιεπισκόπου Αβερκίου– φοβούνταν πως η “υπέρ-ορθή” ομάδα ίσως τελικά ευθυγραμμίσει τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία της Διασποράς με το δικό της είδοςσχισματικής πολιτικής» (π. Δαμασκηνός, ό.π., σελ. 44).

Οι πατέρες Σεραφείμ και Γερμανός, αν και επιχείρησαν να μην εμπλακούν σ’ αυτή την ψυχοφθόρα κατάσταση, δεν άντεξαν βλέποντας αυτή την πρόσθετη και περιττή δοκιμασία του ορθόδοξου λαού. Όπως επισήμανε με πόνο ο π. Σεραφείμ στο Χρονικό της Αδελφότητας, η στάση της «υπέρ-ορθής» ομάδας «στην πραγματικότητα είναι περισσότερο προϊόν της ανθρώπινης λογικής παρά της ζωντανής παράδοσης της Εκκλησίας. Οι μεγάλοι Ρώσοι επίσκοποί μας και οι θεολόγοι επανεξετάζονται, επειδή δεν είναι πάντα “σωστοί” κατά την αντίληψη αυτής της ομάδας, και τα έργα τους σε αυτή την ερημιά φαίνεται τώρα να τίθενται υπό αμφισβήτηση: μιλάμε για “φανατισμό”, αλλά αυτό δίνει την εντύπωση ότι βοηθάμε στον σχηματισμό μιας ακραίας “παρατάξεως” μέσα στην Εκκλησία». «Ειδήσεις για δημόσιο “αναβαπτισμό” στην Αγγλία έχουν εξοργίσει πολλούς ανθρώπους και αναρωτιέται κανείς, ιδιαίτερα μετά το θάνατο του αρχιεπισκόπου Αβερκίου: ποιος θα ορίσει το ύφος του αληθινού ζήλου για το μέλλον;» (ό.π., σελ. 45 και 49).

Έτσι, αποφασισμένοι να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες μια ευθείας αντιπαράθεσης με τους «ζηλωτές», οι δύο πατέρες άρχισαν να εκφράζουν μια νηφάλια θέση στον Ορθόδοξο Λόγο. Στον πρόλογο ενός άρθρου του προκαθημένου της Ρ.Ε.Δ. μητροπολίτη Φιλάρετου (σήμερα αναγνωρισμένου ως αγίου), ο π. Σεραφείμ έγραψε: «Υπάρχουν εκείνοι που επιθυμούν να κάνουν οτιδήποτε που είναι τελείως απλό και μαύρο και άσπρο. Θα επιθυμούσαν, (ο Μητροπολίτης Φιλάρετος) και η Σύνοδος να αποκηρύξουν τα μυστήρια των Νεοημερολογιτών ή των Εκκλησιών που βρίσκονται κάτω από κομμουνιστικό καθεστώς, μη συνειδητοποιώντας πως δεν είναι δουλειά της Συνόδου να αποφαίνεται και να αποφασίζει σε ένα τόσο ευαίσθητο και περίπλοκο θέμα» (ό.π., σελ. 50, η υπογράμμιση δική μας).

Το σύντομο κείμενο του π. Σεραφείμ προκάλεσε επιστολές αγανάκτησης από σκανδαλισμένους ιερείς της Ρ.Ε.Δ. Όπως παρατήρησε ο π. Σεραφείμ, οι ιερείς αυτοί «απλά δεν είχαν καμιά ιδέα ότι μπορεί να υπάρξει μια τέτοια κατάσταση […] όπως είναι αυτό που ονομάζεται “πειρασμός εκ δεξιών”» (ό.π., σελ. 51). Ωστόσο, ο αρχιεπίσκοπος Αντώνιος της Ρ.Ε.Δ. και άλλοι, ιερείς και λαϊκοί, εξέφρασαν τη συμπαράστασή τους προς τους πατέρες και δήλωσαν ότι η τοποθέτησή τους τούς έδωσε θάρρος, αφού ο «ζήλος ου κατ’ επίγνωσιν» προκαλούσε ανησυχία στους πιο συνετούς (βλ. σελ. 51-52 και 55-57).

Ο π. Σεραφείμ έγραψε: «Βλέπουμε την ανάγκη για τη διατύπωση μιας υγιούς τοποθέτησης, η οποία θα δίνει έμφαση στην αληθινή Ορθοδοξία, η οποία σταθερά θα αντιτίθεται στον οικουμενισμό και τον εκσυγχρονισμό, αλλά δεν θα βγαίνει από το πλοίο που είναι η Εκκλησία, “προσδιορίζοντας” τα πράγματα σαν παρουσία ή απουσία της χάριτος ή “αναβαπτίζοντας” εκείνους που είναι ήδη ορθόδοξοι». Ένα ολόκληρο άρθρο θα χρειαζόταν να γραφτεί, με σύνεση και διάκριση. «Αυτό θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο να το κάνουμε, αλλά με τη βοήθεια του Θεου και τις προσευχές των αγίων που μας προστατεύουν θα βάλουμε τα δυνατά μας για να κάνουμε το ελάχιστο» (ό.π., σελ. 53-54, υπογρ. δικές μας).

«Το άρθρο που ο π. Σεραφείμ έγραψε τελικά και δημοσίευσε είχε τον τίτλο “Η βασιλική οδός: Αληθινή Ορθοδοξία σε μία εποχή αποστασίας”. Όπως φάνηκε από την αρχή, η διδαχή της “βασιλικής οδού” δεν ήταν μέρος κάποιου συγγράμματος της “ορθόδοξης θεωρίας των κλάδων” [σ.σ. ότι δήθεν κανείς δεν έχει το σύνολο της αλήθειας, αλλά ο καθένας κι από ένα τμήμα της – βασική θεωρία του οικουμενισμού], αλλά ήταν η διδασκαλία των αγίων Πατέρων της Εκκλησίας.  Άρχισε με ένα απόσπασμα του αγίου Ιωάννη του Κασσιανού: “Όπως λένε οι Πατέρες, τα άκρα και από τις δύο πλευρές είναι εξίσου βλαβερά… (Πρέπει) να βαδίζουμε τη βασιλική οδό, αποφεύγοντας τα άκρα και από τις δύο πλευρές”.

»“Εφαρμόζοντας αυτήν τη διδασκαλία στη δική μας κατάσταση”, έγραψε αργότερα στο άρθρο του ο π. Σεραφείμ, “πρέπει να πούμε πως η “βασιλική οδός” της αληθινής Ορθοδοξίας σήμερα είναι “το μέσον, το κέντρο”, που σημαίνει να βρίσκεσαι ανάμεσα στα άκρα του οικουμενισμού και της μεταρρύθμισης από τη μια πλευρά και του “ζήλου ου κατ’ επίγνωσιν” (Ρωμ. 10:2) από την άλλη… Ίσως κανένας ορθόδοξος διδάσκαλος στις ημέρες μας δεν μας παρέχει ένα τέτοιο ηχηρό και φλογερό παράδειγμα ορθόδοξης μετριοπάθειας, όπως τελευταία ο αρχιεπίσκοπος Αβέρκιος του Τζόρντανβιλ· τα αναρίθμητα άρθρα και οι ομιλίες του αποπνέουν το αναζωογονητικό πνεύμα του ορθόδοξου ζήλου, χωρίς καμιά απόκλιση ούτε προς τα “δεξιά” ούτε προς τα “αριστερά” [σ.σ. εννοεί προς καμία «παράταξη» ορθοδόξων] και με έμφαση στην πνευματική πλευρά της αληθινής ορθοδοξίας”» (ό.π., σελ. 54-55, υπογρ. δικές μας).

ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΡΟΟΥΖ ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΕΡΟΝΤΑ ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠ. ΑΒΕΡΚΙΟΥ.

Ο π. Σεραφείμ είχε επίγνωση του γεγονότος πως, με την κοίμηση του αρχιεπισκόπου

Αβερκίου, η αδελφότητα είχε κερδίσει άλλον έναν επουράνιο μεσίτη. Μόλις δύο μέρες μετά το 

πέρασμα του δίκαιου αρχιεπισκόπου στον άλλο κόσμο, ο π. Σεραφείμ έγραψε σε ένα γράμμα:

Ελπίζουμε στις προσευχές του Βλαντίκα Ιωάννη (Μαξίμοβιτς), και τώρα του Βλαντίκα Αβερκίου 

στον Ουρανό. Ο π. Σεραφείμ φύλασσε τώρα μία φωτογραφία του αρχιεπισκόπου Αβερκίου στο

εικονοστάσι του κελιού του.

Τον Νοέμβριο του 1976, ο π. Σεραφείμ έλαβε μια διαβεβαίωση από τον Θεό πως ο αρχιεπίσκοπος Αβέρκιος ήταν πράγματι στον Ουρανό με τον Χριστό και τους Αγίους του. Όπως θυμάται ο π. Γερμανός: «Ο π. Σεραφείμ ήρθε στην εκκλησία κατά την πρωινή ακολουθία και μου είπε για ένα όμορφο όνειρο που είδε την προηγούμενη νύχτα. Είδε τον αγαπημένο του αρχιεπίσκοπο Αβέρκιο να βρίσκεται πάνω σε καταπράσινες πεδιάδες οι οποίες οδηγούσαν προς τα πάνω. Υπήρχε εκεί τεράστιος αριθμός ανθρώπων σαν να ήταν μία υπαίθρια συγκέντρωση και ο π. Σεραφείμ ήταν μαζί τους. Ο αρχιεπίσκοπος Αβέρκιος ακτινοβολούσε. Ήταν ντυμένος όπως όλοι με εκθαμβωτικό λευκό χιτώνα, συμπεριλαμβανομένου και του διακόνου δίπλα του και του ίδιου του π. Σεραφείμ, ο οποίος καθόταν λίγο πιο χαμηλά αλλά μπροστά δεξιά από τον αρχιεπίσκοπο Αβέρκιο. Κάποια χαρμόσυνη εορταστική εκδήλωση λάμβανε χώρα. Ο διάκονος θα βοηθούσε τον αρχιεπίσκοπο να λειτουργήσει, αλλά δεν γνώριζε τι λόγια να ψάλει. Ο π. Σεραφείμ, πάντως, γνώριζε τα λόγια και κοίταξε προς τον αρχιεπίσκοπο Αβέρκιο - κάνοντας τον να καταλάβει ότι ήξερε τα σωστά λόγια. Τότε ο αρχιεπίσκοπος τον παρότρυνε να τα πει εκφώνως.

«Αναστήτω ο Θεός»! έψαλε ο π. Σεραφείμ δυνατά, προσθέτοντας μια ειδική μελωδία του ψαλμικού στίχου που χρησιμοποιείται κατά την ακολουθία του Πάσχα, της Αναστάσεως του Κυρίου. «Και διασκορπισθήτωσαν οι εχθροί αυτού. Αλληλούια». Μόλις το έψαλε, οι πολυάριθμοι χοροί το επανέλαβαν από παντού: αυτό ακούστηκε σαν βροντή, σαν τεράστιο κύμα που κυλάει σε μήκος και πλάτος. Εκείνη τη στιγμή ο αρχιεπίσκοπος Αβέρκιος χαμογέλασε με βαθιά ικανοποίηση. Άρχισε να θυμιατίζει αργά γύρω, και καθώς η θαυμαστή από χιλιάδες φωνές μελωδία συνεχιζόταν, ο π. Σεραφείμ γνώριζε κατά κάποιο τρόπο πως αυτό ήταν ένα νέο είδος ακολουθίας και αυτή η εορτή, που έμοιαζε με πασχαλινή γιορτή, δεν είχε ξαναγίνει ποτέ πριν».

Μετά από αυτό το γεγονός, που ο π. Σεραφείμ φανέρωσε το όνειρο του, ο π. Γερμανός του επισήμανε πως εκείνη την ίδια μέρα ήταν η εορτή του Αγίου Αβερκίου του ισαποστόλου: η πρώτη εορτή του αρχιεπισκόπου Αβερκίου στον Ουρανό. Επίσης συνεορτάζουν εκείνη την ημέρα οι Επτά Κοιμώμενοι Παίδες οι εν Εφέσω, στων οποίων τον βίο προεικονίζεται η γενική ανάσταση των νεκρών, μαζί με την εικόνα της Θεοτόκου του Καζάν, μέσω της οποίας η Ρωσία έχει σωθεί πολλές φορές από επιδρομές αλλοφύλων.

Έτσι, υπέθεσε ο π. Γερμανός, η νέα ανείπωτη ακολουθία στο όνειρο του π. Σεραφείμ ήταν η εορτή της αναστάσεως της Ρωσίας, (σελ. 40-41)

«Η Ορθοδοξία», έγραψε ο αρχιεπίσκοπος Αβέρκιος, «Δεν είναι απλώς και μόνο

κάποιο είδος εγκόσμιου οργανισμού ο οποίος διευθύνεται από τους πατριάρχες, τους επισκόπους και τους ιερείς που έχουν τη διακονία στην Εκκλησία που καλείται επίσημα Ορθόδοξη. Η Ορθοδοξία είναι το μυστικό «Σώμα του Χριστού», του οποίου κεφαλή είναι ο ίδιος ο Χριστός...»

Π. ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΡΟΟΥΖ, Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ - ΤΟΜΟΣ Γ

ΑΣ ΑΦΗΣΟΥΜΕ ΤΑ (ΕΝΤΕΛΩΣ ΑΝΟΥΣΙΑ!) ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΑΙ ΝΑ ΔΟΥΜΕ ΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ...

Ο (γνωστός) μακαριστός Αμερικανός ορθόδοξος π. Σεραφείμ Ρόουζ, πέραν των άλλων σπουδαίων του ικανοτήτων, ως πνευματικού, ήταν και εξαίρετος συγγραφέας, πνευματικών βιβλίων γεμάτων άρωμα Ορθοδοξίας. Έχουν μεταφρασθεί ευτυχώς και στα ελληνικά. Με πολύ ικανοποίηση σας μεταφέρουμε ένα μικρό απόσπασμα απο κείμενό του, για ένα αρκετά "δύσκολο" ζήτημα, που δεν συζητάται ευκόλως, ήτοι 'το τί γίνεται, όταν η ψυχή ξεκινά το ταξίδι της', για την άλλη ζωή! (Εκοιμήθη στις 2 Σεπτεμβρίου του 1982, μόλις στα 48 του χρόνια!)
Έχει μεγίστη σημασία να κατανοήσουμε, το ΤΙ, το ΠΩΣ και το ΜΕ ΠΙΟ ΤΡΟΠΟ, πραγματοποιούνται αυτές οι τόσο "λεπτές διαδικασίες". Επειδή έτσι πιθανώς, να προσπαθήσουμε να προετοιμασθούμε σ ω σ τ ό τ ε ρ α, για την τελική "μετάβασή μας", άνωθεν... Είθε να έχουμε την ευχή του. (Για την αντιγραφή "Παπαφλέσσας").



"Για διάστημα δύο ημερών η ψυχή απολαύει σχετικής ελευθερίας και έχει δυνατότητα να επισκεφθεί τόπους, που της ήταν προσφιλείς στο παρελθόν, αλλά την Τρίτη ημέρα μετακινείται σε άλλες σφαίρες.



Εδώ ο Αρχιεπίσκοπος Ιωάννης (σ.σ. εννοεί προφανώς τον μακαριστό ήδη Ιωάννη Μαξίμοβιτς, που είχαν γνωρισθεί, μία μεγάλη μορφή της Ορθοδόξου Εκκλησίας) απλώς επαναλαμβάνει τη διδασκαλία, που η Εκκλησία ήδη γνωρίζει από τον 4ο αιώνα, όταν ο άγγελος που συνόδευσε τον Αγ. Μακάριο Αλεξανδρείας στην έρημο, του είπε, θέλοντας να ερμηνεύσει την επιμνημόσυνη δέηση της Εκκλησίας, για τους νεκρούς την Τρίτη ημέρα μετά θάνατο: «Όταν γίνεται η προσφορά της αναίμακτης θυσίας (μνημόσυνο στη θεία λειτουργία) στην Εκκλησία την τρίτη ημέρα, η ψυχή του κεκοιμημένου δέχεται από τον φύλακα άγγελο της ανακούφιση, για τη λύπη που αισθάνεται λόγω του χωρισμού της από το σώμα…
Στο διάστημα των δύο πρώτων ημερών, επιτρέπεται στην ψυχή να περιπλανηθεί στον κόσμο, οπουδήποτε εκείνη επιθυμεί, με τη συντροφιά των αγγέλων που την συνοδεύουν. Ως εκ τούτου η ψυχή, επειδή αγαπά το σώμα, μερικές φορές περιφέρεται στο οίκημα, στο οποίο το σώμα της είχε σαβανωθεί, περνώντας έτσι δύο ημέρες, όπως ένα πουλί που γυρεύει την φωλιά του.
Αλλά η ενάρετη ψυχή πλανιέται σε εκείνα τα μέρη, στα οποία συνήθιζε να πράττει αγαθά έργα. Την τρίτη ημέρα, Εκείνος ο Οποίος ανέστη ο Ίδιος την τρίτη ημέρα από τους νεκρούς, καλεί την ψυχή του Χριστιανού να μιμηθεί την δική Του ανάσταση, να ανέλθει στους Ουρανούς, όπου θα λατρεύει το Θεό όλων.»
Στην Ορθόδοξη νεκρώσιμη ακολουθία, ο Αγ. Ιωάννης ο Δαμασκηνός, περιγράφει παραστατικά την κατάσταση της ψυχής η οποία, έχοντας μεν αφήσει το σώμα αλλά παραμένοντας στην γη, είναι ανίκανη να επικοινωνήσει με τους αγαπημένους της, τους οποίους βλέπει: «Οίμοι, οίον αγώνα έχει η ψυχή χωριζόμενη εκ του σώματος! Οίμοι, πόσα δακρύει τότε, και ουχ υπάρχει ο ελεών αυτήν! Προς τους αγγέλους τα όμματα ρέπουσα, άπρακτα καθικετεύει προς τους ανθρώπους τας χείρας εκτείνουσα, ουκ έχει τον βοηθούντα. Διό, αγαπητοί μου αδελφοί, εννοήσαντες ημών το βραχύ της ζωής, τω μεταστάντι την ανάπαυσιν, παρά Χριστού αιτησώμεθα, και ταις ψυχαίς ημών το μέγα έλεος».
Σε γράμμα του προς τον αδελφό μιας αποθνήσκουσας γυναίκας, ο Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος, γράφει: «Η αδελφή σου δεν θα πεθάνει. Το σώμα του ανθρώπου πεθαίνει, αλλά η προσωπικότητά του συνεχίζει να ζει. Απλώς μεταφέρεται σε μια άλλη τάξη ζωής… Δεν είναι εκείνη που θα βάλουν στον τάφο. Εκείνη βρίσκεται σε έναν άλλο τόπο, όπου θα είναι ακριβώς το ίδιο ζωντανή, όσο και τώρα.
Τις πρώτες ώρες και ημέρες θα βρίσκεται γύρω σου. Μόνο που δεν θα λέει τίποτα και εσύ δεν θα μπορείς να την δεις. Θα είναι όμως ακριβώς εδώ. Να το έχεις αυτό στο νου σου. Εμείς που μένουμε πίσω, θρηνούμε για τους κεκοιμημένους, όμως για εκείνους τα πράγματα είναι αμέσως πιο εύκολα. Είναι πιο ευτυχισμένοι στην νέα κατάσταση. Όσοι έχουν πεθάνει και κατόπιν επαναφέρθηκαν στο σώμα, διαπίστωσαν ότι το σώμα, ήταν μια πολύ στενάχωρη κατοικία!
Και η αδελφή σου θα αισθάνεται έτσι. Είναι πολύ καλύτερα εκεί, και εμείς νοιώθουμε οδύνη, σαν να της έχει συμβεί κάτι απίστευτα κακό! Θα μας κοιτάζει και σίγουρα θα μένει κατάπληκτη με την αντίδρασή μας».
Θα πρέπει να έχουμε υπ΄όψιν, ότι η ανωτέρω περιγραφή των πρώτων δύο ημερών του θανάτου αποτελεί γενικό κανόνα, ο οποίος κατά κανένα τρόπο, δεν ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις. Πράγματι τα περισσότερα παραδείγματα από την Ορθόδοξη γραμματεία, δεν συνάδουν με αυτόν τον κανόνα, και ο λόγος είναι φανερός: οι άγιοι, μην έχοντας καμμιά απολύτως προσκόλληση στα εγκόσμια και ζώντας σε διαρκή προσδοκία της αναχώρησής τους για την άλλη ζωή, δεν ελκύονται κάν από τους τόπους, όπου έπρατταν τα αγαθά τους έργα, αλλά ξεκινούν αμέσως την άνοδο τους στους Ουρανούς.
Άλλοι, ξεκινούν την άνοδο τους, πριν το τέλος των δύο ημερών για κάποιον ειδικό λόγο, που μόνον η Θεία Πρόνοια γνωρίζει. Από την άλλη οι σύγχρονες «μεταθανάτιες» εμπειρίες, ατελείς καθώς είναι, ανήκουν όλες στον εξής κανόνα: η «εξωσωματική» κατάσταση αποτελεί μόνο το ξεκίνημα της αρχικής περιόδου ασώματης «περιπλάνησης» της ψυχής, στους τόπους των επιγείων δεσμών της. Όμως κανείς από αυτούς τους ανθρώπους, δεν έχει παραμείνει νεκρός για αρκετό χρονικό διάστημα, έστω μέχρι να συναντήσει τους αγγέλους, που πρόκειται να τον συνοδεύσουν.(σ.σ. υπογραμμίζεται εδώ για τους μή γνωρίζοντες, πώς υπάρχουν σχετικές ορθόδοξες εκδόσεις, με αναφορές εμπειριών ανθρώπων, που πέθαναν "προσωρινώς" και επανήλθαν, όπου οι διηγήσεις τους είναι συγκλονιστικές. Τονίζεται με έμφαση, ότι στο χρονικό διάστημα που έζησαν μετά, παρέμειναν ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΩΣ ΣΟΒΑΡΟΙ και αγέλαστοι...)
Μερικοί επικριτές της Ορθόδοξης διδασκαλίας, για την μετά θάνατον ζωή, θεωρούν ότι τέτοιες αποκλίσεις από το γενικό κανόνα για την μεταθανάτια εμπειρία, αποδεικνύουν την ύπαρξη «αντιφάσεων» στην Ορθόδοξη διδασκαλία. Αυτοί οι επικριτές όμως, είναι απλώς και μόνο προσκολλημένοι στις «κατά γράμμα» ερμηνείες.
Η περιγραφή των πρώτων δύο ημερών, καθώς και των επομένων, σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί κάποια μορφή δόγματος. Είναι απλώς ένα «μοντέλο», το οποίο μάλιστα εκφράζει την πιο συνηθισμένη χρονική σειρά των εμπειριών της ψυχής μετά τον θάνατο.
Οι πολλές περιπτώσεις, τόσο στην Ορθόδοξη γραμματεία όσο και στις αναφορές σύγχρονων σχετικών εμπειριών, όπου οι νεκροί έχουν στιγμιαία εμφανιστεί στους ζωντανούς, μέσα στην πρώτη ή τις δύο πρώτες ημέρες μετά το θάνατο, μερικές φορές σε όνειρα, είναι παραδείγματα που επαληθεύουν το ότι, όντως η ψυχή συνήθως παραμένει κοντά στην γή, για κάποια σύντομη χρονική περίοδο. Κατά την τρίτη ημέρα, και συχνά πιο πριν, η περίοδος αυτή φθάνει στο τέλος της...
Τα πολυσυζητημένα 'τελώνια'.
Την ώρα αυτή (την τρίτη ημέρα), η ψυχή διέρχεται από λεγεώνες πονηρών πνευμάτων, που παρεμποδίζουν την πορεία της και την κατηγορούν για διάφορες αμαρτίες, στις οποίες αυτά τα ίδια, την είχαν παρασύρει. Σύμφωνα με διάφορες θεϊκές αποκαλύψεις, υπάρχουν είκοσι τέτοια εμπόδια, τα επονομαζόμενα «τελώνια», σε καθένα από τα οποία περνά από δοκιμασία κάθε μορφή αμαρτίας.
Η ψυχή αφού περάσει από ένα τελώνιο, συναντά το επόμενο, και μόνον αφού έχει διέλθει επιτυχώς από όλα τα τελώνια, μπορεί αν συνεχίσει την πορεία της, χωρίς να απορριφθεί βιαίως στη γέεννα.
Το πόσο φοβεροί είναι αυτοί οι δαίμονες και τα τελώνιά τους, φαίνεται στο γεγονός ότι η ίδια η Παναγία, όταν πληροφορήθηκε από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ, τον επικείμενο θάνατο Της, ικέτευσε τον Υιό Της να διασώσει την ψυχή Της από αυτούς τους δαίμονες και απαντώντας στην προσευχή Της, ο ίδιος ο Κύριος Ιησούς Χριστός εμφανίστηκε από τους Ουρανούς, για να παραλάβει την ψυχή της Πάναγνου Μητρός Του και να την οδηγήσει στους Ουρανούς.
Φοβερή είναι πράγματι, η τρίτη ημέρα για την ψυχή του απελθόντος, και για το λόγο αυτό η ψυχή έχει ιδιαίτερη ανάγκη τότε από προσευχές για την σωτηρία της.
Σύντομα, μετά τον θάνατο, η ψυχή πράγματι βιώνει μια κρίση, την Μερική Κρίση, ως τελική συγκεφαλαίωση του «αοράτου πολέμου», που έχει διεξαγάγει, ή που απέτυχε να διεξαγάγει, στην επίγεια ζωή κατά τω πεπτωκότων πνευμάτων.
Συνεχίζοντας την επιστολή του, προς τον αδελφό της αποθνήσκουσας γυναίκας, ο Όσιος Θεοφάνης ο έγκλειστος γράφει: «Λίγο μετά το θάνατο, η ψυχή αρχίζει έναν αγώνα για να καταφέρει να διέλθει από τα τελώνια.
Στον αγώνα της η αδελφή σου χρειάζεται βοήθεια! Θα πρέπει να στρέψεις όλη σου την προσοχή και όλη σου την αγάπη γι’ αυτήν, στο πως θα την βοηθήσεις. Πιστεύω πως η μεγαλύτερη έμπρακτη απόδειξη της αγάπης σου, θα είναι να αφήσεις την φροντίδα του νεκρού της σώματος στους άλλους, να αποχωρήσεις και, μένοντας μόνος σου οπουδήποτε μπορείς, να βυθιστείς σε προσευχή για την ψυχή της, για τη νέα κατάσταση στην οποία βρίσκεται και για τις καινούριες, απροσδόκητες ανάγκες της.
Συνέχισε την ακατάπαυστη ικεσία σου στον Θεό, για έξι εβδομάδες και περισσότερο. Όταν πέθανε η Οσία Θεοδώρα, το σακούλι από το οποίο πήραν χρυσό οι άγγελοι για να την γλιτώσουν από τα τελώνια, ήταν οι προσευχές του πνευματικού της πατέρα. Έτσι θα γίνει και με τις δικές σου προσευχές. Μην παραλείψεις να κάνεις όσα σου είπα. Αυτό είναι η πραγματική αγάπη.»
Το «σακούλι» από το οποίο πήραν «χρυσό» οι άγγελοι και «εξόφλησαν τα χρέη» της Οσίας Θεοδώρας στα τελώνια, έχει συχνά παρανοηθεί από κάποιους επικριτές της Ορθόδοξης διδασκαλίας. Μερικές φορές συγκρίνεται με τη λατινική έννοια του «πλεονάσματος χάριτος» των αγίων. Στην περίπτωση αυτή, τέτοιοι επικριτές ερμηνεύουν κατά γράμμα τα Ορθόδοξα κείμενα.
Σε τίποτε άλλο δεν αναφέρεται το παραπάνω απόσπασμα παρά στις προσευχές της Εκκλησίας για τους αναπαυθέντες και ειδικότερα στις προσευχές ενός αγίου ανθρώπου και πνευματικού πατέρα. Είναι σχεδόν περιττό να πούμε, ότι όλες αυτές οι περιγραφές έχουν μεταφυσική έννοια.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία θεωρεί την διδασκαλία περί τελωνίων τόσο σημαντική, ώστε έχει συμπεριλάβει σχετικές αναφορές, σε πολλές από τις ακολουθίες της, μερικές εκ των οποίων αναφέρονται στο κεφάλαιο περί τελωνίων. Ειδικότερα, η Εκκλησία θεωρεί ιδιαιτέρως απαραίτητο να συνοδεύει με αυτήν την διδασκαλία κάθε τέκνο της, που αποθνήσκει. Στον «Κανόνα για την Αναχώρηση της Ψυχής», που διαβάζεται από τον ιερέα στο νεκρικό κρεββάτι κάθε πιστού, υπάρχουν τα παρακάτω τροπάρια:
«Καθώς φεύγω από τη γη, αξίωσέ με να διέλθω ανεμπόδιστα από τον άρχοντα του αέρα, το διώκτη και βασανιστή, εκείνον που ως άδικος ανακριτής στέκεται πάνω στους φοβερούς δρόμους». (4η Ωδή)
«Ω Πανένδοξε Θεοτόκε, οδήγησέ με εις τους Ουρανούς, στα ιερά και πολύτιμα χέρια των αγίων αγγέλων ώστε, προστατευμένος μέσα στα φτερά τους, να μην αντικρύσω τη ρυπαρή, αποκρουστική και σκοτεινή μορφή των δαιμόνων». (6η Ωδή)
«Ω Αγία Θεοτόκε, Εσύ η Οποία γέννησες τον Παντοδύναμο Κύριο, απομάκρυνε από εμένα τον άρχοντα των φοβερών τελωνίων, τον κυβερνήτη του κόσμου, όταν φθάσει η στιγμή του θανάτου μου, ώστε να Σε δοξολογώ αιωνίως». (8η Ωδή)
Κατ’ αυτόν τον τρόπο, τα λόγια της Εκκλησίας προετοιμάζουν τον αποθνήσκοντα Ορθόδοξο Χριστιανό για τις δοκιμασίες που θα συναντήσει μπροστά του.
Οι σαράντα ημέρες
Κατόπιν, έχοντας επιτυχώς διέλθει από τα τελώνια και υποκλιθεί βαθιά ενώπιον του Θεού, η ψυχή για διάστημα τριάντα επτά επιπλέον ημερών, επισκέπτεται τις ουράνιες κατοικίες και τις αβύσσους της κολάσεως, μη γνωρίζοντας ακόμα που θα παραμείνει, και μόνον την τεσσαρακοστή ημέρα καθορίζεται η θέση, στην οποία θα βρίσκεται μέχρι την ανάσταση των νεκρών.
Σίγουρα δεν είναι παράξενο ότι η ψυχή, έχοντας διέλθει από τα τελώνια και παύσει μια για πάντα κάθε σχέση με τα επίγεια, εισάγεται στον αληθινά άλλο κόσμο, σε ένα τμήμα του οποίου θα παραμείνει αιωνίως. Σύμφωνα με την αποκάλυψη του Αγγέλου στον Αγ. Μακάριο Αλεξανδρείας, η ειδική επιμνημόσυνη δέηση, υπέρ των απελθόντων την ένατη ημέρα μετά τον θάνατο (πέραν του γενικού συμβολισμού των εννέα αγγελικών ταγμάτων) πραγματοποιείται επειδή, μέχρι τότε παρουσιάζονται στην ψυχή τα θαυμάσια του Παραδείσου, και μόνον κατόπιν αυτού, για το υπόλοιπο των σαράντα ημερών, της παρουσιάζονται τα μαρτύρια και τα φρικτά της κολάσεως, πριν τοποθετηθεί την τεσσαρακοστή ημέρα στη θέση, στην οποία θα αναμένει την ανάσταση των νεκρών και την Τελική Κρίση.
Θα πρέπει και πάλι να τονίσουμε, ότι οι αναφερόμενοι αριθμοί αποτελούν γενικό κανόνα ή «μοντέλο» της μεταθανάτιας πραγματικότητας, και αναμφισβήτητα δεν ολοκληρώνουν όλες οι ψυχές των απελθόντων την πορεία τους, ακριβώς σύμφωνα με τον «κανόνα». Γνωρίζουμε σαφώς ότι η Οσία Θεοδώρα, στην πραγματικότητα, ολοκλήρωσε το «γύρο της κολάσεως» ακριβώς την τεσσαρακοστή ημέρα, σύμφωνα με την γήϊνη μέτρηση του χρόνου.
Η κατάσταση των ψυχών μέχρι την Τελική Κρίση
Μερικές ψυχές βρίσκονται (μετά τις σαράντα ημέρες) σε μια κατάσταση πρόγευσης της αιώνιας αγαλλίασης και μακαριότητας, ενώ άλλες σε μια κατάσταση τρόμου εξ αιτίας των αιωνίων μαρτυρίων, τα οποία θα υποστούν πλήρως μετά την Τελική Κρίση. Μέχρι τότε εξακολουθεί να υπάρχει δυνατότητα αλλαγής της κατάστασής τους, ιδιαιτέρως μέσω της υπέρ αυτών προσφοράς της Αναίμακτης Θυσίας (μνημόσυνο στη Θεία Λειτουργία), και παρομοίως μέσω άλλων προσευχών. (σ.σ. κάτω απο κάποιες ομολογουμένως κοπιώδεις προϋποθέσεις, για τους 'εδώ' συγγενείς που "μεσολαβούν" άνωθεν, είναι δυνατόν, να καταστεί δυνατόν, να "βγεί" η ψυχή απο την "σκοτεινή πλευρά", μεταφερομένη στην "άλλη"...)
Τα οφέλη της προσευχής, τόσο της κοινής όσο και της ατομικής για τις ψυχές που βρίσκονται στην κόλαση, έχουν περιγραφεί σε πολλούς βίους Αγίων και ασκητών, καθώς και σε Πατερικά κείμενα.
Στο βίο της μάρτυρος του 3ου αιώνα Περπετούας, για παράδειγμα, διαβάζουμε ότι η κατάσταση της ψυχής του αδελφού της Δημοκράτη, της αποκαλύφθηκα με την εικόνα μιας στέρνας γεμάτης νερό, η οποία ήταν όμως τόσο ψηλά, που δεν μπορούσε να τη φτάσει από τον ρυπαρό, καυτό τόπο όπου ήταν περιορισμένος.
Χάρη στην ολόθερμη προσευχή της Περπετούας, επί μία ολόκληρη ημέρα και νύχτα, ο Δημοκράτης έφτασε τη στέρνα και τον είδε να βρίσκεται σε έναν φωτεινό τόπο. Από αυτό η Περπετούα κατάλαβε, ότι ο αδελφός της είχε απελευθερωθεί από τα δεινά της κολάσεως.
Στο βίο μιας ασκήτριας, που πέθανε μόλις τον εικοστό αιώνα, αναφέρεται μια παρόμοια περίπτωση. Πρόκειται για τη Οσία Αθανασία (Αναστασία Λογκάτσεβα), πνευματική θυγατέρα του Οσίου Σεραφείμ του Σάρωφ. Όπως διαβάζουμε στο βίο της: «Η Αναστασία είχε έναν αδελφό που τον έλεγαν Παύλο. Ο Παύλος κάποτε ήταν μεθυσμένος και κρεμάστηκε! Κι η Αναστασία αποφάσισε να προσευχηθεί πολύ, για τον αδελφό της.
Μετά το θάνατο του, η Αναστασία πήγε στο μοναστήρι Ντιβέγιεβο, του Οσίου Σεραφείμ, για να μάθει τι ακριβώς έπρεπε να κάνει, ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση του αδελφού της, ο οποίος έδωσε τέλος στη ζωή του με τρόπο δυσσεβή και ατιμωτικό… Ήθελε να συναντήσει την Πελαγία Ιβάνοβνα και να ζητήσει τη συμβουλή της…
Η Αναστασία επισκέφθηκε την Πελαγία. Εκείνη της είπε να κλειστεί στο κελί της σαράντα μέρες, να προσευχηθεί και να νηστέψει για τον αδελφό της και κάθε μέρα να λέει εκατόν πενήντα φορές: «Υπεραγία Θεοτόκε, ανάπαυσον τον δούλον σου.»
Όταν συμπληρώθηκαν οι σαράντα ημέρες, η Αναστασία είδε ένα όραμα. Βρέθηκε μπροστά σε μία άβυσσο. Στο βάθος της ήταν ένας βράχος από αίμα. Πάνω στο βράχο κείτονταν δύο άνδρες με σιδερένιες αλυσίδες στο λαιμό τους. Ο ένας ήταν ο αδελφός της.
Η Αναστασία διηγήθηκε το όραμα στην Πελαγία και κείνη της είπε να συνεχίσει την νηστεία και την προσευχή.
Τελείωσαν κι άλλες σαράντα ημέρες με νηστεία και προσευχή κι η Αναστασία είδε το ίδιο όραμα. Η ίδια άβυσσος κι ο βράχος πάνω στον οποίο βρίσκονταν οι δύο άνδρες με αλυσίδες στο λαιμό τους. Αυτή τη φορά όμως ο αδελφός της ήταν όρθιος. Περπατούσε πάνω στο βράχο, έπεφτε και ξανασηκωνόταν. Οι αλυσίδες ήταν ακόμα στο λαιμό του.
Η Πελαγία Ιβάνοβνα, στην οποία κατέφυγε και πάλι η Αναστασία, της είπε να επαναλάβει την ίδια άσκηση για Τρίτη φορά.
Όταν τελείωσε και το τρίτο σαρανταήμερο της νηστείας και της προσευχής, η Αναστασία ξαναείδε το ίδιο όραμα. Η ίδια άβυσσος, ο ίδιος βράχος. Τώρα όμως πάνω στο βράχο ήταν μόνο ένας άνδρας, αγνωστός της. Ο αδελφός της είχε απελευθερωθεί από τα δεσμά. Δεν φαίνονταν πουθενά. Ο άγνωστος άνδρας ακούστηκε να λέει: «Είσαι τυχερός εσύ. Έχεις πολύ ισχυρούς μεσίτες στη γη.»
Η Αναστασία ανέφερε στην Πελαγία Ιβάνοβνα το τρίτο όραμά της και εκείνη της απάντησε:
«Ο αδελφός σου λυτρώθηκε από τα βάσανα. Δεν μπήκε όμως στη μακαριότητα του Παραδείσου.»
Πολλά παρόμοια περιστατικά αναφέρονται σε βίους Ορθοδόξων Αγίων και ασκητών. Σε περίπτωση που κάποιος έχει την τάση να ερμηνεύει κατά γράμμα τέτοια οράματα, ίσως θα πρέπει να παρατηρήσουμε, ότι βεβαίως οι εικόνες με τις οποίες εμφανίζονται τέτοια οράματα, συνήθως σε όνειρα, δεν «φωτογραφίζουν» κατ’ ανάγκη, τον τρόπο ύπαρξης της ψυχής μετά τον θάνατο.
Πρόκειται περισσότερο για εικόνες, οι οποίες μεταβιβάζουν την πνευματική αλήθεια της βελτιώσεως της καταστάσεως της ψυχής στον άλλο κόσμο, χάρη στις προσευχές εκείνων που παραμένουν στον κόσμο τούτο.

Ομοφυλοφιλία, ομοφοβία, Ορθόδοξη προσέγγιση και στάση.

Οµοφυλοφιλία και Ορθόδοξη Εκκλησία

του Θεολόγου, Θεόδωρου Ι. Ρηγινιώτη

Εδώ και μερικά χρόνια εξελίσσεται µια διεθνής εκστρατεία προβολής της ομοφυλοφιλίας. Οργανώσεις ομοφυλόφιλων, αντρών και γυναικών, και ομοφυλόφιλοι αγωνιστές (ακτιβιστές) δραστηριοποιούνται για να πείσουν την κοινή γνώμη ότι η ομοφυλοφιλία δεν αποτελεί διαταραχή, αλλά είναι µια υγιής σεξουαλική επιλογή, τόσο φυσιολογική όσο και ο έρωτας προς άνθρωπο του άλλου φύλου. Όποιος τολμά να ισχυριστεί το αντίθετο χαρακτηρίζεται «οµοφοβικός», δηλ. άνθρωπος µε κομπλεξική φοβία και ρατσιστική συμπεριφορά προς τους ομοφυλόφιλους.

Το ελληνικό κράτος καταγγέλλεται επειδή καθυστερεί να δεχτεί ως έγκυρο νοµικά το σύµφωνο ελεύθερης συμβίωσης ομοφυλόφιλων ζευγαριών και την υιοθεσία παιδιών από οµοφυλόφιλα ζευγάρια – πράγµατα που απαιτεί από µας η Ευρώπη απειλώντας τη χώρα µας µε πρόστιµο και που έχουν καθιερωθεί από χρόνια στο εξωτερικό. Η Εκκλησία, φυσικά, είναι πρώτη στο στόχαστρο των οµοφυλόφιλων αγωνιστών: θεωρείται «ρατσιστική», «οµοφοβική» και … «µισογυνική» (ότι µισεί τις γυναίκες).

Ποια είναι η στάση της Εκκλησίας απέναντι στην οµοφυλοφιλία και τον οµοφυλόφιλο;

Κατ’ αρχάς, πρέπει να ξεκαθαρίσουµε κάτι: Ο οµοφυλόφιλος άνθρωπος είναι απόλυτα αποδεκτός από την Ορθόδοξη Εκκλησία, όσο και κάθε άλλος άνθρωπος. Δεν υπάρχει άνθρωπος, που κάποια ιδιότητά του ή προτίµηση ή πράξη του να κάνει την Εκκλησία να τον απορρίψει. Υπάρχουν µόνο άνθρωποι που οι ίδιοι έχουν απορρίψει την Εκκλησία και πορεύονται προς το Θεό απ’ το δρόµο που νοµίζουν αυτοί, ο οποίος όµως συνήθως είναι λάθος δρόµος.

Αν ένας δολοφόνος είναι αποδεκτός από την Εκκλησία, γιατί δεν είναι ένας οµοφυλόφιλος; Αν εγώ, µε τη χλιαρή και συχνά υποκριτική πίστη και αγάπη, είµαι αποδεκτός από την Εκκλησία, γιατί δεν είναι ένας οµοφυλόφιλος; Εκείνος µάλιστα µπορεί να έχει πολύ πιο θερµή πίστη και αγάπη από τη δική µου. Καµιά ρατσιστική διάθεση δεν υπάρχει στην Εκκλησία απέναντι σε κανένα άνθρωπο ή οµάδα ανθρώπων. Ρατσιστές γίνονται οι άνθρωποι που δεν έχουν καταλάβει καθόλου τι είναι ο ορθόδοξος χριστιανισµός ή που δε µπορούν να κάνουν έστω ένα βήµα για ν’ αποµακρυνθούν από τις φοβίες και τα πάθη τους.

Κι αυτούς ακόµη τους ανθρώπους, η Εκκλησία τους αποδέχεται, γιατί η Εκκλησία υπάρχει για να θεραπεύει τον κόσµο από τα πάθη και τις φοβίες (µε τη βοήθεια του Ιατρού Ιησού Χριστού φυσικά), όχι για να κρίνει τους ανθρώπους.

Από την άλλη, η οµοφυλοφιλία δε µπορεί να γίνει αποδεκτή από την Εκκλησία ως σωστός δρόµος που οδηγεί τον άνθρωπο στο Θεό. Ακριβώς από αγάπη προς τον οµοφυλόφιλο και ανησυχία για τη σωτηρία του στην αιωνιότητα, η Εκκλησία δε µπορεί να αποκρύψει ότι ο γάµος άντρα και γυναίκας είναι ένας δρόµος που οδηγεί στο Θεό, ενώ η οµοφυλοφιλία δεν είναι τέτοιος δρόµος. Στη ζωή µας τις πιο πολλές φορές διαπράττουµε αµαρτίες, υπακούοντας στα πάθη µας κι όχι στο Θεό – η Εκκλησία όµως, ακριβώς επειδή νοιάζεται για µας, δεν πρέπει να µας ξεγελάσει λέγοντάς µας ότι είναι εντάξει να κάνουµε ό,τι µας υπαγορεύουν τα πάθη µας («πάθη» ονοµάζονται οι σωµατικές και ψυχικές εξαρτήσεις που παρεµποδίζουν τον άνθρωπο από την ενότητά του µε το Θεό, στρέφοντάς τον προς άλλες κατευθύνσεις-  ολόκληρη η ηθική και ασκητική προσπάθεια του χριστιανού αποσκοπεί στην κάθαρση της καρδιάς του από τα πάθη).

Έχουµε τη δυνατότητα να κάνουµε ό,τι θέλουµε. Απλά, δεν οδηγούν όλοι οι δρόµοι στο Θεό.  Αυτό δεν είπε κι ο απόστολος Παύλος (Α’ Κορινθ. 6, 12);

Αν µιλάµε µε έναν άθεο, δεν έχει νόηµα ν’ αναφερθούµε σε Θεό, αµαρτία και σωτηρία. Εκείνος τοποθετεί υποκειµενικά, όπου ο ίδιος θέλει, το όριο ανάµεσα στο «καλό» και το «κακό» και το κρίνει µε τα δικά του κριτήρια. Αν όµως συζητάµε µε χριστιανούς, και µάλιστα της αρχαίας παράδοσης, της Ορθοδοξίας, πρέπει µε αγάπη να µοιραστούµε µαζί τους τα παρακάτω:

Ο Χριστός, στα καταγεγραµµένα λόγια Του, δεν καταδικάζει ρητά την οµοφυλοφιλία, όµως ούτε για την πολυγαµία ή την αιµοµιξία κάνει κάτι τέτοιο. Κι όµως οι χριστιανοί, από την αρχή και µέχρι σήµερα, θεωρούµε αυτονόητο πως αυτές οι δύο πρακτικές (πολυγαµία και αιµοµιξία) δεν υπάρχουν στο χριστιανισµό. ‘Ετσι είναι σαφές στα λόγια του Χριστού ότι, όποτε μιλάει για  γάµο, αναφέρεται σε ζεύγος άντρα και γυναίκας (πχ. Ματθ. 19, 3-12). Πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς, αφού ο Θεός δηµιούργησε ως πρωταρχικό ζεύγος έναν άντρα και µια γυναίκα (Ματθ. 19, 4-5), σ’ αυτούς έδωσε την ευλογία του γάµου και δεν υπάρχει άλλος γάμoς.

Οι ορθόδoξoι χριστιανoί όμως βασιζόµαστε όχι μόνo σ’ αυτά πoυ είπε ο Χριστός, μά και σ’αυτα που είπε το Άγιο Πνευµα µεσω των µαθητων του Χριστου και των αγιων Πατερων και διδασκάλων του χριστιανικού αγώνα σε όλες τις εποχές.

Ο απόστολος Παύλος ήταν ένας απ’ αυτούς, τα λόγια του είναι για εµάς ιερές γραφές, και ο άγιος αυτός άνδρας γράφει πως η οµοφυλοφιλία είναι συνέπεια της διαστροφής που υπέστη το ανθρώπινο γένος µε το προπατορικό αµάρτηµα. Προέρχεται από την αποµάκρυνση της θείας χάρης απ’ την καρδιά του ανθρώπου, αφού οι άνθρωποι την έχουν διώξει ξεµακραίνοντας από το Θεό (Ρωµ.1, 27, και γενικώς 1, 18-32).

Μια ολοκληρη κοινωνια, οπου η πλειοψηφια των ανθρωπων δεν εχει µπει σε θεραπευτικο πνευµατικό δρόµο προς το Θεό, µπορεί να καλλιεργήσει την οµοφυλοφιλία στα νέα µέλη της, που δεν ‘ευθύνονται, φυσικά, γι’ αυτό, αλλά αυτό δε σηµαίνει ότι είναι όλα εντάξει. Ιστορικά, έχουν υπάρξει και υπάρχουν ακόµη πάρα πολλές κοινωνίες που το θρησκευτικό και αξιακό τους σύστηµα αποµακρύνει τους ανθρώπους από το Θεό και τη σωτηρία, όπως τα δίδαξε ο Χριστός και τα γνώρισαν οι άγιοι όλων των εποχών στην ενότητά τους µε το Θεό εν Χριστώ. Για την ακρίβεια, κάθε κοινωνία έχει ανάγκη να κεντριστεί στην ήµερη ελιά, τον Ιησού χριστό, για να

θεραπευτεί το θρησκευτικό και αξιακό της σύστηµα από τα στοιχεία που της φόρτωσε η πτωτική κατάσταση του ανθρώπου. Το ίδιο και κάθε άνθρωπος, ακόµη και ο ορθόδοξος χριστιανός. Αλλιώς στην καρδιά των ανθρώπων κυριαρχούν τα πάθη και αποδιώχνεται η θεία χάρη. Σε σχέση µε την οµοφυλοφιλία, ίσως είναι χρήσιµο να θυµηθούµε ότι αυτή ήταν η αµαρτία των Σοδόµων.

Επειδή η οµοφυλοφιλία, κατά την ορθόδοξη πνευµατική κληρονοµιά, όπως εκφράζεται στην Καινή Διαθήκη (Παύλος) και στη διδασκαλία των αγίων, συνιστά πάθος, ο άνθρωπος που άρχισε τη ζωή του ως οµοφυλόφιλος ή στράφηκε στην οµοφυλοφιλία κάποια στιγµή, όταν προοδεύει στην αγιότητα καθαρίζοντας την καρδιά του από τα πάθη, παύει να είναι oµoφλόφιλoς. Δεν έχουµε οµοφυλόφιλους αγίους. Αν υπήρχαν άγιοι οµοφυλόφιλοι που αγίασαν µέσω της οµοφυλοφιλίας (όπως οι έγγαµοι άγιοι αγιάζονται µέσω του γάµου), οι άγιοι Πατέρες δε θα το έκρυβαν, ούτε θα θεωρούσαν -µαζί µε τον απόστολο Παύλο- την οµοφυλοφιλία πάθος που χωρίζει τον άνθροπο από το Θεό, γιατί η Εκκλησία δεν ενδιαφέρεται να συντηρήσει τον κοινωνικό ηθικισµό, αλλά αντίθετα γκρεµίζει τα ηθικά στερεότυπα (ταµπού) για να θεραπεύσει τον άνθρωπο.

Ασφαλώς έχουµε αγίους που υπήρξαν κάποτε οµοφυλόφιλοι (όπως και αγίους που υπήρξαν πόρνοι, έκφυλοι ή δέσµιοι διαφόρων άλλων παθών, µη σαρκικών), αλλά ανέλαβαν τιτάνιο αγώνα ενάντια στα πάθη τους και µε τη χάρη του Αγίου Πνεύµατος τα νίκησαν, γι’ αυτό και είναι άγιοι. Οι άγιοι Πρωτάς και Υάκινθος, ευνούχοι της αγίας Ευγενίας που την ακολούθησαν στο μοναχικό βίο και στο μαρτύριο, ο άγιος Αζάτ, ευνούχος του Πέρση βασιλιά Σαπώρ, που το μαρτύριό του προκάλεσε τόση θλίψη στο βασιλιά, ώστε σταμάτησε τους δίωγμούς, είναι μερικά παραδείγματα. Από το Γεροντικό ξέρουμε την περίπτωση ενός ασκητή που εξομολογήθηκε τον έρωτά του στον όσιο Αχιλλά στη συνέχεια όμως έφυγε αμέσως, προφασιζόμενος ότι ντράπηκε ένα γέρο ασκητή, τυφλό και παράλυτο, που ζούσε εκεί Τότε ο άγιος, εγκρίνοντας τη φυγή του μακριά από το πάθος, τον επαίνεσε ως αγωνιστή, λέγοντας: «Αυτό δεν είναι πορνεία, αλλά πόλεμος με τους δαίμονες».

Από τη σύγχρονη εποχή, ξέρουμε την περίπτωση του αγίου Αμερικανού ιερομόναχου π. Σεραφείμ Ρόουζ, που πριν μεταστραφεί στην Ορθοδοξία ήταν ομοφυλόφιλος, έπαψε όμως να ασκεί την ομοφυλοφιλία και την απέρριψε ως πάθος όταν έγινε ορθόδοξος χριστιανός. Ξέρουμε επίσης την ανάλογη περίπτωση μοναχού από το Ρέθυμνο, πού εγκατέλειψε την ομοφυλοφιλία και εξελίχθηκε σε σοβαρό πνευματικό αγωνιστή, ασκητεύοντας κοντά σ’ ένα εκκλησάκι νότια της πόλης, όπου και κοιμήθηκε γύρω στο 1990. Ασφαλώς υπάρχουν πολλές ακόμη παρόμοιες περιπτώσεις. Είναι άνθρωποι που (μεταφορικά) «ευνούχισαν τον εαυτό τους για τη βασιλεία των ουρανών» (λόγια του Χριστού, στο Ματθ. 19, 12).

Ενα αμαρτωλό πάθος δε συνδέεται οπωσδήποτε με την κακία ενάντια στο συνάνθρωπο. Η λαγνεία και η πορνεία είναι οπωσδήποτε αμαρτωλά πάθη, χωρίς να έχει σημασία αν ο άνθρωπος, που είναι αιχμάλωτός τους, είναι καλός ή κακός.

Η αυτοκτονία, συνέπεια του πάθους της απελπισίας, αποκόπτει τον άνθρωπο απ’ το Θεό, άσχετα αν ο αυτόχειρας είναι καλός ή κακός άνθρωπος. Συχνά, επηρεασμένοι από μια βιαστική ανθρωπιστική ηθική, θεωρούμε αμαρτία μόνο κάτι που στρέφεται ενάντια στους ανθρώπους. Όμως οι άγιοι Πατέρες δε διδάσκουν αυτό. Αμαρτία είναι κάτι που με δεσμεύει και εμποδίζει τη θεία χάρη να με μεταμορφώσει σε αυτό που θέλει ο Θεός για μένα (σε άγιο). Αμαρτωλός δεν είναι ο «κακός» άνθρωπος, αλλά ο. παγιδευμένος και ανελεύθερος άνθρωπος.

Ο «κακός» ή ο άπληστος, ο εγωιστής κ.τ.λ. είναι απλά ένας τέτοιος παγιδευμένος και ανελεύθερος αδελφός μας. Έτσι ο χριστιανός είναι καλεσμένος να αναλάβει αγώνα ενάντια στα πάθη του και, όπως η λαγνεία, η σκληρότητα, η απληστία, ο εγωισμός κλ. π, αλλά και ο αλκοολισμός, ο τζόγος (και ο σαδισμός, ο μαζοχισμός, η κτηνοβασία, η νεκροφιλία κλπ – για ν’ αναφερθούμε σε πάθη σχετικά με. το σεξ), και η ομοφυλοφιλία είναι ένα τέτοιο πάθος.

Αν η ομοφυλοφιλία προέρχεται από βιολογικές αιτίες και δε γεννιέται από την κοινωνία είναι συζητήσιμο. Ακόμη κι αν συμβαίνει αυτό όμως, δεν μετατρέπεται σε μια μη εμπαθή κατάσταση. Κάποιος μπορεί αντίστοιχα να είναι βίαιος από βιολογική αιτία (πχ. επειδή το σώμα του παράγει περισσότερη αδρεναλίνη), αλλά αυτό δε σημαίνει πως γι’ αυτόν «είναι εντάξει» η επιθετικότητά του και πως δεν πρέπει ν’ αγωνιστεί για να θεραπευτεί από το πάθος του.

Φυσικά δεν αγωνίζεται μόνος του. Έχει βοηθό στον ουρανό τις πρεσβείες των αγίων και στη γη τον πνευματικό του πατέρα και την εκκλησιαστική ζωή. Μ’ αυτά θα προσελκύσει τη θεία χάρη και εκείνη είναι που θα τον θεραπεύσει (συγχωρέστε μου τη λέξη) από το πάθος του. Ααυτό ισχύει για όλα τα πάθη, για τον εγωισμό, την απληστία, τη λαγνεία, το θυμό, το μίσος κ.τ.λ. και για την ομοφυλοφιλία.

Ενας ομοφυλόφιλος μπορεί να σωθεί, παραμένοντας ομοφυλόφιλος;

Δε μπορούμε, ούτε και είναι δουλειά μας, να κρίνουμε ποιος θα σωθεί και ποιος όχι, πράγμα που είναι δουλειά του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Επιθυμία καθε χριστιανού είναι να σωθούν όλοι οι άνθρωποι και δεν κρίνει τους άλλους – απλώς επισημαίνει ότι μία επιλογή, ή μία άλλη, βλάπτει τη σωτηρία σύμφωνα με την Αγία Γραφή και τους αγίους Πατέρες, τους γνώστες όλων των δρόμων της σωτηρίας. Όλοι ελπίζουμε στη σωτηρία μας, αν και η συντριπτική πλειοψηφία των χριστιανών είμαστε ακόμη δέσμιοι σε κάποια πάθη, όπως αυτά που κατονομάσαμε πριν  (την απληστία, το θυμό, τη λαγνεία κ.τ.λ,.). Ελπίζουμε να σωθούμε όχι λόγω της «αρετής» μας, αλλά λόγω της αγάπης και του ελέους του Θεού, το οποίο αποζητάμε κάθε μέρα στις προσευχές μας, μετανοώντας και αγωνιζόμενοι με τη βοήθειά Του ενάντια στα πάθη μας.

Αν όμως, αντί γι’ αυτό, προσπαθούμε να πείσουμε τους άλλους (και τον εαυτό μας) ότι τα Πάθη μας «είναι εντάξει» και δεν αποτελούν, αμαρτωλά Πάθη, τότε μάλλον είμαστε υποκριτές και η σωτηρία μας κινδυνεύει ακόμη περισσότερο.

Πώς, μπορεί κάποιος να δώσει το δύσκολο αγώνα για την αποδέσμευσή του από τα πάθη του; Αυτό δε μπορούμε να το διδάξουμε σε κανέναν εμείς. Γνώστες και αρμόδιοι για  κάτι τέτοιο είναι οι άγιοι Πατέρες όλων των εποχών (που η ζωή και η διδασκαλία τους είναι καταγεγραμμένες σε βιβλία εξαιρετικής σπουδαιότητας) και οι θεοφόροι Γέροντες της εποχής μας, άντρες και γυναίκες. Σ’ αυτούς πρέπει να καταφύγει όποιος νοιάζεται ειλικρινά να βεβαιωθεί αν ο δρόμος που βαδίζει τον οδηγεί πράγματι στην πνευματική πρόοδο, δηλαδή στην ενότητα με τον Τριαδικό Θεό εν Χριστώ.

Πρέπει βέβαια να προσέξει, γιατί συχνά πέφτουμε στην παγίδα να απορρίψουμε τις συμβουλές ενός θεοφόρου ορθόδοξου πνεματικoύ διδασκάλου, επειδή τραυματίζει τον εγωισμό και την πνευματική μας οκνηρία και μας προκαλεί συνειδησιακούς κραδασμούς. Είναι εντελώς διαφορετικό να παραδεχτούμε ταπεινά πως είμαστε αδύναμοι ή απρόθυμοι να εφαρμόσoυμε τις δύσκολες συμβουλές ενός Γέροντα από το να υψώσουμε εγωιστικά τον εαυτό μας πάνω από τη δική του πείρα, σοφία και αγιότητα και να ισχυριζόμαστε στη συνείδησή μας και στoυς άλλους πως εκείνος έχει άδικο ή βρίσκεται σε λάθος δρόμο, ή ακόμη πως οι άγιοι των αρχαίων χρόνων έχουν πια σκουριάσει και οι θεραπευτικές τους οδηγίες είναι «ξεπερασμένες» για την εποχή μας. Η παγίδα αυτή είναι καλοστημένη μπροστά στον καθένα, πολλοί έχουμε πέσει μέσα περισσότερες από μία φορές κι αυτό προκαλεί πρόσθετα εμπόδια στην ηθική και πνευμdτικη μας καλλιέργεια.

Διευκρινίζουμε ότι όλοι έχουμε ανάγκη από μετάνοια. Ο καθένας για διαφορετικους λόγους. Ο καθένας έχει να αντιμετωπίσει τα δικά του πάθη, όχι να τ’ αποδεχτεί, αλλά να τα πολεμήσει σκληρά. Ένας ετεροφυλόφιλος ενδεχoμένως έχει να αντιμετωπίσει πολλά πάθη που σχετίζονται με το σεξ – και ο γάμος δε μπορεί πάντα να τον θεραπεύσει, γιατί μπορεί να αισθάνεται την ανάγκη της μοιχείας, ή ακόμη και συνεύρεσης με πολλούς ερωτικούς συντρόφους ή της παιδειραστίας, της αιμομιξίας, της κτηνoβασίας και άλλα πολλά, πoυ «αισχρόν εστί και λέγειν» (Εφεσιους 5, 12). Ολα αυτα τα παθη δεν ειναι «ενταξει» και ο ετεροφυλοφιλος δεν ειναι οπωσδήποτε πιο ενάρετος ή πιο κοντά στο Θεό από τον ομοφυλόφιλο. Και οι δύο μπορούν να σωθούν λόγω της αγάπης του Χριστού, με τον αγώνα που θα δώσουν με τη βοήθεια της θείας Χάριτος.

Κλείνοντας με αγάπη αυτό το άρθρο θα μεταφέρω το διάλογο του αγίου Γέροντα Παϊσίου, (1924-1994) με ένα νεαρό ομοφυλόφιλο, που αγωνιζόταν ενάντια στο πάθος του, αλλά ένιωθε αδύναμος γι’αυτό τον αγώνα (φυσικά ένας άθεος θα θεωρήσει πως ένας τέτοιος αγώνας ισοδυναμεί με ακρωτηριασμό του εαυτού μας, αλλά ας πούμε ότι τώρα ζητάμε να επιτραπεί και σε μας τους ορθόδοξους χριστιανούς να υπάρχουμε).

Ο νέος είπε στο Γέροντα ότι δε μπoρoύσε να σταματήσει να ζει ως ομοφυλόφιλος. Και ο Γέροντας, αφού του είπε να εξομολογηθεί, τον ρώτησε «Μπορείς να διαβάζεις (κάθε μέρα) ένα κεφάλαιο από την Αγ. Γραφή;». «Μπορώ». Μπορείς να, πηγαίνεις κάθε Kυριακή στην Εκκλησία;». «Μπορώ». «Μπορείς να νηστεύεις Τετάρτη και Παρασκευή;». «Μπορώ». «Μπορείς ένα μικρό ποσό να το δίνεις ελεημοσύνη;». «Μπορώ». «Μπορείς … ». «Μπορώ … ». (πολλά ακόμα).

Στο τέλος του λέει: «Βλέπεις ότι μπορείς να κάνεις χίλια πράγματα και δε μπορείς ένα .. Κάνε εσύ τα χίλια και άφησε στο Θεό το ένα!!!».